Steeds meer media maken gebruik van nieuwsfoto’s, -video’s en -verhalen die consumenten aanleveren. In Hilversum vond een debat plaats over burger-journalistiek.

Op 15 augustus 2005 zat ik zoals elke dag in de trein naar Haarlem. Kort nadat we Amsterdam CS waren uitgereden, kwam de trein met een flinke klap tot stilstand. ‘Wat nu weer’, riep de conducteur die op de overloop stond. Hij maakte de treindeuren open en sprong naar buiten. De betreffende treinconducteur heb ik die ochtend niet meer gezien.

Wel kwamen er langs het spoor allerlei brandweerwagens en ambulances aanrijden. Een collega die ik belde, vertelde dat op teletekst stond dat er bij Amsterdam CS een trein was ontspoord. Een ambulancemedewerker die een kwartier later onze coupé binnen wandelde, kwam met dezelfde boodschap: onze trein was uit de rails gelopen.

Van uw reporter ter plaatse.

Kort daarna mochten we de trein verlaten. Over het spoor moesten we terugwandelen naar CS. Het is ongetwijfeld beroepsdeformatie, maar ik heb ongeveer de hele terugtocht foto’s lopen maken met mijn mobiel. Nergens voor nodig bleek achteraf, want vanaf de openbare weg konden fotografen eenvoudig vergelijkbare foto’s maken. Aangekomen op CS liepen de treinreizigers bovendien in een fuik van tv-ploegen en schrijvende journalisten.

Toen op 7 juli 2005 in Londen bomaanslagen werden gepleegd op de metro, werden de reizigers eveneens opgewacht door de media. De reizigers konden de media niet alleen voorzien van ooggetuigenverslagen, maar ook van de enige foto’s van de situatie ondergronds. De foto’s, gemaakt met cameramobieltjes, gingen de hele wereld over.

Foto’s van de bomaanslagen in Londen op 7 juli 2005.

De terreuraanslagen van 7 juli zorgden voor een belangrijke omslag in het denken bij de BBC, zo vertelde Kevin Geary van BBC Interactive vorige week tijdens het slotdebat van het Wereld Audio Festival dat in Hilversum werd gehouden. ‘Sindsdien nemen we de bijdragen die burgers kunnen leveren aan de nieuwsvoorziening serieuzer’, aldus Geary. ‘Bij breaking news zoals aanslagen is user generated content van groot belang. Dat gaat niet alleen om foto’s, maar bijvoorbeeld ook om ooggetuigenverslagen.’

Wie denkt rijk te kunnen worden met spectaculaire exclusieve foto’s is bij de BBC aan het verkeerde adres. Geary: ‘Over het algemeen betaalt de BBC niet voor foto’s. Wij zeggen tegen mensen: houd zelf het copyright, maar geef ons het recht om de beelden te publiceren.’

Dergelijke bijdragen van het publiek worden vaak omschreven als burgerjournalistiek, maar Geary neemt die term liever niet in de mond. ‘Ik heb een beetje een probleem met citizen journalism. Straks zeggen de vakbonden nog dat we burgerjournalisten net zo moeten betalen als gewone journalisten’, aldus de BBC-man. Om daar aan toe te voegen: ‘Als mensen teksten insturen, gaat het sowieso meestal om meningen, terwijl het bij journalisten om feiten gaat.’

Van links naar rechts: Kevin Geary (BBC Interactive), Paul van der Lugt (RTV Utrecht), Sietske van Weerden (Planet Internet) en Michael Nederhof (Skoeps.nl).

 

Niet alleen de BBC maakt gebruik van bijdragen van gewone burgers. Ook in Nederland omarmen veel media de user generated content. Zo heeft RTV Utrecht een speciale site in het leven geroepen, Unieuws.nl, waarop mensen uit de provincie Utrecht hun nieuwtjes, foto’s en video’s kwijt kunnen.

Soms levert de site interessante content op, vertelde Paul van der Lugt, hoofdredacteur van RTV Utrecht. Bijvoorbeeld toen er een brand was in Soest waar geen professionele tv-ploeg aanwezig was, maar wel een amateurfilmer. RTV Utrecht gebruikte de beelden van de amateur vervolgens op tv. ‘Het was dit of niks. De beelden ondersteunden het verhaal’, aldus Van der Lugt.

‘Bijdragen van het publiek vervangen de journalistiek niet, maar zijn wel een nieuwe bron voor journalisten’, meent Geary. De vraag is hoe de burgerjournalisten zelf over hun rol denken. ‘Sommige reporters die ons foto’s en video’s leveren, voelen zichzelf wel degelijk journalisten’, vertelt Michael Nederhof van Skoeps.nl.

Skoeps.nl probeert geld te verdienen met video’s en foto’s van gewone burgers. ‘We willen alleen nieuws. Geen foto’s van huisdieren of van de familie dus’, zegt Nederhof. De opbrengsten van de foto’s en video’s uit advertenties en de verkoop aan persbureaus en media deelt Skoeps.nl op fify-fifty-basis met de makers. Met enig succes, als we Nederhof mogen geloven. ‘Vanaf dag 1 verdienen we geld.’ Zijn ambities zijn niet gering. ‘We willen een van de grootste nieuwssites van Nederland worden.’

Dit artikel verscheen op Bright.nl.