Afgelopen zaterdag en zondag was ik in Washington DC. In een normaal weekend kun je in downtown Washington, waar veel ministeries, overheidsinstanties en internationale organisaties zijn gevestigd, een kanon afschieten. Alle ambtenaren zijn naar huis en het is er heerlijk rustig. Zo niet afgelopen weekend.

Voortdurend kwam ik er kleinere en grotere groepen in het roze geklede wandelaars tegen. Vooral vrouwen. Er werd muziek gemaakt en er reed een roze auto met afbeeldingen van de smurfin door de straten. De wandelaars werden opgewacht door enthousiaste supporters die aanmoedigingen schreeuwden en high-fives uitdeelden.

Mannen in gele fluorescerende hesjes en roze tutu’s regelden het verkeer als er een grote groep wandelaars moest oversteken. Eén van de vrouwen vloog mij, zonder dat ik daartoe enige aanleiding had gegeven (ik stond op het stoplicht te wachten), om de hals. ‘Support breast cancer awareness month’, toeterde de uitgelaten dame in mijn oren. Het was een vrolijke boel.

Smile or die

Deze vrolijkheid stuit de critici van Pink Ribbon – want dat was de organisatie achter de wandeltocht – nogal tegen de borst (pun intended). De sociaal-bewogen Amerikaanse journaliste Barbara Ehrenreich, die zelf borstkanker kreeg, schreef er het boek Smile or Die over.

Volgens haar is de ideologie die Pink Ribbon uitdraagt een gevaarlijke: kanker is geen ziekte maar een ‘ervaring’. Je kunt de ziekte ‘overwinnen’ door ‘positief’ te denken. Als je doodgaat, heb je gewoon niet genoeg positief gedacht, zeg maar.

Heb je zelf geen borstkanker, dan is er nog geen man (v) overboord. In dat geval kun je in oktober lekker veel roze goodies kopen om de strijd tegen de ziekte te steunen.

Alhoewel… Van het geld dat de Nederlandse afdeling van Pink Ribbon de afgelopen jaren ophaalde, ging maar een miniem deel naar borstkankeronderzoek, becijferde publiciste Karin Spaink (die een aantal jaar geleden eveneens borstkanker had).

Fuck buddy

Vorige week vrijdag plaatste Viva.nl een column van LeonieV onder de kop ‘De roze kanker maffia’. Leonie, wier moeder vijf jaar lang borstkanker had, uitte daarin de nodige kritiek op Pink Ribbon.

“Door het woud van roze lintjes, glimmende make-up tasjes, glossy magazines, rinkelende geluksarmbandjes en glinsterende Swarovski steentjes, zou je bijna vergeten dat borstkanker bovenal een verschrikkelijk ellendige en bovenal dodelijke ziekte is”, schreef ze.

Viva besloot de column offline te halen. Dat leidde niet alleen tot boze reacties op het Viva-forum, maar ook tot aandacht van Karin Spaink (die de tekst van Leonie op haar website plaatste) en van Geenstijl.

Geschrokken door alle kritiek zette Viva.nl eergisteren een aangepaste versie van de column weer online. “Eerder is deze blog vanwege beeld- en titelkeuze offline gehaald”, schrijft de internetredactie van de Viva in een toelichting.

Opmerkelijk. De Viva: dat is toch het blad dat sinds jaar en dag een Tarzan cadeau geeft aan nieuwe abonnees? Het blad met de rubriek Anybody waarin mensen naakt op de foto gaan en daar dan een verhaaltje bij vertellen. Het blad met het online forum waarop vrouwen hun ‘fuck buddy‘ bespreken. Zouden de lezeressen van dat blad echt massaal aanstoot nemen aan een kop waarin wordt gesproken over de ‘roze kanker maffia’? Dat lijkt me sterk. Viva-lezeressen kunnen echt wel tegen een stootje.

Lomperik

Behalve de kop en het beeld was er nog iets veranderd aan het artikel van Leonie, al maakte de internetredactie van Viva daar dan weer geen woorden aan vuil: alle verwijzingen naar Pink Ribbon waren eruit gesloopt. Opmerkelijk? Misschien niet als je weet wie de uitgever van de Viva is.

Een paar jaar geleden organiseerde de internettak van deze uitgever, Sanoma, een bijeenkomst/feest in één van de gebouwen van het Westergasfabriekterrein in Amsterdam. De drank vloeide rijkelijk en er werden chocolade lolly’s uitgedeeld. Bij de uitgang verkochten Sanoma-medewerksters aan het eind van de avond het door Sanoma geproduceerde Pink Ribbon-magazine.

De man die voor mij naar buiten ging, had geen interesse in het blad. Dat kwam hem op een uitbrander te staan. “Heb je dan geen zus of vriendin die borstkanker heeft gehad”, vroeg de Sanoma-dame met een nauwelijks verholen minachting jegens deze lomperik die niet even vijf euro wilde neertellen.

Vrolijke tieten

Ik heb en had niets met Pink Ribbon, maar besloot het tijdschrift toch te kopen. Omdat ik op dat tijdstip niet zoveel zin had in een discussie over borstkanker.

Eigenlijk heb ik sowieso nooit zoveel zin in discussies over borstkanker. Dit is namelijk wat ik van borstkanker weet: toen ik dertien was, kreeg mijn moeder het en op mijn zeventiende was ze dood. Aanstaande maandag is het precies negentien jaar geleden dat ze overleed.

Het is een vreselijke ziekte die ik niemand toewens. De realiteit is een heel andere dan die Pink Ribbon voorspiegelt met alle roze merchandise en reclames met vrolijke tieten. Ik geloof niet dat je borstkanker kunt ‘overwinnen’ (bah!) door positief te denken. De grootste kans om die ziekte te overleven, is door een goede medische behandeling. En dan nog is het een loterij.

Taboe

Ik twijfel niet aan de goede bedoelingen van de Sanoma-dame die mij het Pink Ribbon-magazine verkocht en ik twijfel evenmin aan de oprechtheid van alle vrouwen die afgelopen weekend door Washington marcheerden. Maar er vallen echt genoeg vraagtekens te plaatsen bij de roze ideologie en de pink business van Pink Ribbon. Om nog maar te zwijgen over alle bedrijven die zich deze maand in het roze hullen.

Viva.nl is het podium bij uitstek om daar een goed debat over te voeren. Het is immers één van de best bezochte vrouwensites van Nederland. Een site bovendien waar altijd levendige discussies plaatsvinden zonder dat de deelneemsters een blad voor de mond nemen (ja, ik ben een fan).

Op kanker heeft jarenlang een taboe gerust. “Heb ik suiker of is het K?”, zongen ze nog in de jaren-tachtig-sitcom Zeg eens aaa. Die tijd ligt gelukkig achter ons. Kanker heet geen K meer, maar gewoon kanker. Er wordt niet meer louter op gedempte toon over gesproken.

Dat nu juist Viva.nl anno 2012 een nieuw taboe in het leven lijkt te willen roepen – namelijk op het bekritiseren van Pink Ribbon – stemt treurig. Viva en Sanoma moeten zich diep schamen voor deze censuur.