Tim Kuik is het gezicht van de Stichting Brein, de auteursrechtenorganisatie die in Nederland de strijd aanbindt tegen de illegale verspreiding van muziek. In 2005 probeerde hij om via de rechter de namen te achterhalen van internetgebruikers die via Kazaa muziek uitwisselden. Inmiddels gaat de directeur van Brein liever achter grote aanbieders aan.
In de VS werd in oktober een alleenstaande moeder veroordeeld tot het betalen van 157.000 euro wegens het aanbieden van muziek via Kazaa. Daarmee maak je je als muziekindustrie niet echt populair.
Kuik: ‘Dat is het risico dat je loopt als je individuele gebruikers gaat aanspreken. Wanneer je dat op grote schaal doet, dan zit er natuurlijk altijd wel iemand tussen die in moeilijke omstandigheden verkeert. Dat is pr-matig niet gunstig. De tegenstanders van het aanpakken van Kazaa-gebruikers melken die verhalen eindeloos uit.’
In Nederland heeft u uw pogingen om individuele gebruikers aan te pakken opgegeven.
‘We denken dat we onze tijd effectiever kunnen besteden door op te treden tegen sites die internetters helpen bij het downloaden van muziek, films en software. Iemand die via Kazaa af en toe eens wat downloadt, moeten we proberen te bereiken met voorlichting.’
Op dit moment is het downloaden van muziek volgens de wet toegestaan. Waarom wilt u dat verbieden als u toch niet wilt optreden tegen gewone downloaders?
‘Vergelijk het met heling. In Nederland wordt vrijwel nooit iemand veroordeeld voor heling, maar toch denkt niemand eraan om heling uit het wetboek te schrappen. De maatschappij is maakbaar en je moet middels regels aangeven hoe je het wilt hebben. Daarom zou er een verbod moeten komen op het downloaden van muziek uit illegale bron: we moeten niet willen dat mensen dat doen. En nee, dat vind ik geen symboolpolitiek.’
Heeft de muziekindustrie alle ellende niet over zichzelf afgeroepen door zo lang te wachten met het aanbieden van muziek via internet?
‘Het was beter geweest als de exploitanten eerder waren begonnen met een goed online aanbod, maar de snelle ontwikkeling van internet heeft iedereen wel overvallen. Aanvankelijk zijn veel experimenten, bijvoorbeeld met online muziekabonnementen, mislukt. Daar zat de consument niet op te wachten. Pas met de komst van iTunes kwam er een goed legaal alternatief.’
Veel mensen vinden muziek nog te duur.
‘Je kunt nu voor één euro een nummer kopen, de cd’s zijn goedkoper geworden. Toen platenmaatschappij Universal een paar jaar geleden zijn prijzen verlaagde, schreef iemand op internet: ‘Zie je wel, we zijn jarenlang bestolen. Daarom ga ik lekker door met downloaden tot ik mijn geld heb terugverdiend.’
‘Als mensen bezig zijn met iets waarvan ze weten dat het fout is, proberen ze dat voor zichzelf te rechtvaardigen.’ Internet heeft de laatste jaren veel zaken op zijn kop gezet. Is het auteursrecht nog wel van deze tijd? ‘De Nederlandse auteurswet is een prachtige wet. Hij is techniekonafhankelijk: dat betekent dat het niet uitmaakt via welk medium je de content verspreidt. Zonder het auteursrecht is het niet mogelijk om met creativiteit geld te verdienen.’
Dit artikel verscheen in dagblad De Pers.