Het spoor bijster

Deutsche Bahn lijdt al jaren financiële schade door activisten die protesteren tegen het vervoer van kernafval. Dat is ook precies de bedoeling van die activisten. Ze hopen het vervoer van het afval zó duur te maken dat de Duitse overheid en de Duitse spoorwegen er op een goede dag mee ophouden.

Op alle mogelijke manieren proberen de activisten Deutsche Bahn (financiële) schade te berokkenen. Bij een Duits transport van kernafval gaat de aandacht van de media doorgaans uit naar de strijd die de Duitse politie levert met de duizenden demonstranten die voor de gelegenheid op het spoor gaan zitten.

Maar het zijn niet alleen de sit-ins waarvan Deutsche Bahn schade ondervindt, zo bleek deze week tijdens de rechtszaak die de spoorwegen hadden aangespannen tegen internetaanbieder XS4ALL. De anti-kernenergieactivisten blijken namelijk ook regelmatig vernielingen aan te richten aan de eigendommen van het spoorwegbedrijf.

Met name de seinkasten en de bovenleidingen moeten het ontgelden. Vorig jaar gebeurde het zes keer dat een seinkast werd vernield. In zeventien gevallen werd de bovenleiding kapotgemaakt. De boosdoeners maken bij hun acties gebruik van twee handleidingen uit het Duitse links-radicale tijdschrift Radikal, zegt Deutsche Bahn.

Die handleidingen stonden ook op de homepage van Radikal, die is ondergebracht bij XS4ALL. Omdat XS4ALL weigerde de naam te verstrekken van de abonnee die de informatie online heeft gezet, en omdat de provider de pagina’s ook niet zelf wilde verwijderen, sleepte Deutsche Bahn de internetaanbieder voor de rechter.

Het is niet alleen om de financiële schade dat Deutsche Bahn naar de rechter stapte. Nee, het spoorwegbedrijf is ook bang dat het opvolgen van de tips uit de handleidingen tot ‘levensgevaarlijke situaties’ kan leiden.

De ironie dat een bedrijf dat zelf kernafvaltransporten verzorgt, zich bekommert om de gezondheid van anti-kernenergieactivisten leek de Amsterdamse rechter R. Orobio de Castro te ontgaan. Hij besloot in ieder geval dat XS4ALL de twee gewraakte artikelen onmiddellijk van zijn servers moest halen.

Volgens de rechter is de verstrekte informatie ‘onmiskenbaar onrechtmatig’. Dat klinkt ernstig. Tegen welke schadelijke informatie proberen Deutsche Bahn en Orobio de Castro ons te beschermen?

We pakken de twee omstreden artikelen er even bij. Dankzij de rechtszaak tegen XS4ALL en de daarmee gepaard gaande publiciteit zijn de handleidingen nog nooit op zoveel plaatsen beschikbaar geweest als nu, dus dat is het probleem niet.

Laten we om te beginnen eens kijken naar het artikel ‘Kleine Leitfaden zur behinderung von Bahntransporten aller art’ (uit Radikal, nummer 154). Hoewel het stuk meerdere pagina’s beslaat, laat de handleiding over het vernielen van seinkastjes zich uiteindelijk eenvoudig samenvatten: verniel een seinkastje. Hoe dat moet staat niet in het artikel. De ‘handleiding’ bevat wel een ellenlange uitweiding over welke seinkastjes je moet hebben en welke niet, maar omdat de plaatjes ontbreken, schieten we daar niet zoveel mee op.

Bij de andere handleiding – voor het maken van een ‘haakklauw’ die op de bovenleiding moet worden gegooid – staan wel plaatjes. Gevaarlijk? Waarschijnlijk wel, al moet daarbij worden aangetekend dat tot nu toe nog geen enkele dode of gewonde is gevallen, omdat een Duitse activist de bovenleiding had gesaboteerd.

Het is de vraag of het verbieden van deze informatie zal leiden tot minder sabotage bij de Duitse spoorwegen. Een verbod op het artikel over de seinkastjes is in ieder geval zinloos. En het maken van een haakklauw is ook niet bepaald hogere wiskunde.

Een verbod roept bovendien de vraag op of allerlei andere informatie dan niet ook verboden zou moeten worden. Op talloze plaatsen – op internet, op tv, in de boekhandel en in de bibliotheek – kun je levensgevaarlijke informatie tegenkomen. Zoals de advocaat van XS4ALL terecht opmerkte: de op de site van Radikal verstrekte handleidingen zijn ‘kinderspel’ vergeleken met sommige andere informatie op internet.

Waarom worden The Anarchist Cookbook en het tv-programma Jackass bijvoorbeeld niet verboden en een handleiding voor het maken van een haakklauw wel? Waarom krijgen kinderen eigenlijk nog scheikunde? Levensgevaarlijk!

Zo is een van de weinige dingen die ik mij van de scheikundelessen kan herinneren, dat in de begeleidende leerstof een recept stond over hoe je een wc moest opblazen. Als ik het me goed herinner, was het een kwestie van flink wat natrium (verkrijgbaar bij de betere scheikundeleraar) in de pot gooien. De reactie van de stof met water (H2O voor de chemici) leidt tot een explosie.

Nog een geluk dat de wc’s in treinen niet vol staan met water. Anders zouden de uitgevers van schoolboeken nog wel eens moeilijke tijden tegemoet kunnen gaan.