Wat enkele tegenstanders van de bewaarplicht enkele maanden geleden niet lukte, lukte Europarlementariër Kathalijne Buitenweg (GroenLinks) dinsdagavond wel.

De tegenstanders van de bewaarplicht (een paar medewerkers van een internetaanbieder) wilden in april een debat over de bewaarplicht bijwonen. In een T-shirt met de tekst www.bezwaarplicht.nl. Dat mocht niet. Als ze toegang wilden tot de vergaderzaal moesten ze iets anders aantrekken. De tegenstanders gehoorzaamden en trokken een ander T-shirt over hun ‘Bezwaarplicht’-T-shirt aan.

Buitenweg zat dinsdagavond wel met een T-shirt met de tekst www.bezwaarplicht.nl bij een kamerdebat. Sterker nog: ze voerde het woord in het Nederlandse parlement. “Ik kom hier om de zorgen van het Europarlement tegen de bewaarplicht onder woorden te brengen, aldus Buitenweg die gebruikmaakte van het recht voor Europarlementariërs om tijdens een Nederlands kamerdebat ‘in te spreken’.

“Van de communisten tot aan de liberalen bestaan er bezwaren tegen de plannen van de Europese regeringen”, betoogde de GroenLinkse Europarlementariër. “Wat de regeringen doen, is volstrekt ondemocratisch. Ze proberen over het Europarlement heen te walsen omdat ze weten dat daar veel bezwaren bestaan tegen hun plannen.”

Derde pijler

De Europese Justitie-ministers bereiden plannen voor om een bewaarplicht in te voeren

Volgens de ministers behoren deze plannen tot de zogeheten ‘derde pijler’ (bedoeld voor voorstellen over justitiële samenwerking). Dat betekent dat het Europees parlement er niets over te zeggen heeft.

Het Europees parlement en de Europese Commissie menen daarentegen dat de voorstellen voor een bewaarplicht thuishoren in de ‘eerste pijler’. De eerste pijler is bedoeld voor voorstellen die gevolgen hebben voor de Europese interne markt. En daar is in dit geval sprake van, menen het parlement en de Commissie. Een bewaarplicht zal immers grote gevolgen hebben voor de concurrentiepositie van de providers.

De Europese Commissie heeft al een eigen voorstel voor de bewaarplicht opgesteld. Dit voorstel zal de Commissie op 21 september officieel presenteren. Kamerlid Nebahat Albayrak (PvdA) vindt het Commissie-voorstel, dat al is uitgelekt, een stuk beter dan de plannen van de Europese ministers.

“De gegevens die providers moeten opslaan, zijn in het Commissie-voorstel een stuk beperkter. Bovendien is de Europese Commissie een stuk toeschietelijker bij het vergoeden van de kosten die providers moeten maken om te voldoen aan de bewaarplicht”, aldus het PvdA-kamerlid.

Te ver

Volgens verschillende kamerleden probeert Justitie-minister Piet Hein Donner niet alleen het Europees parlement buitenspel te zetten, maar ook het Nederlandse parlement. Volgens de kamerleden heeft Donner zich namelijk niets aangetrokken van een motie van voor de zomervakantie waarin de Kamer Donner opdroeg om zich te onthouden ‘van welke instemming dan ook’ met de bewaarplicht.

“Maar ondertussen heeft de minister na de aanslagen in Londen wel ingestemd met een verklaring waarin staat dat de Europese regeringen in oktober afspraken zullen maken over de bewaarplicht”, tikte Jan de Wit (SP) de bewindsman op de vingers. “Donner is daarmee te ver gegaan”, vond ook GroenLinks-kamerlid Marijke Vos.

“De minister stelt de kamer hier weer voor een voldongen feit”, aldus het D66-kamerlid Lousewies van der Laan. “En zo gaat het hier helaas de hele tijd.”

Van der Laan heeft, evenals de linkse oppositie, flinke bedenkingen bij de plannen van de Europese ministers van Justitie. “Is het echt nodig om de data van 450 miljoen mensen op te slaan? De Amerikanen hebben toch ook geen data retentie?”

Pedofilienetwerk

Alleen de coalitiepartijen VVD en CDA spraken onomwonden hun steun uit voor de invoering van een bewaarplicht. “Het nut van de bewaarplicht is onbetwist”, meent Corien Jonker (CDA). “Als je dochter het slachtoffer wordt van een pedofilienetwerk, wil je de waarheid boven tafel hebben. De bewaarplicht biedt daar de mogelijkheid toe.” Wel had zij vragen over de financiering van de bewaarplicht.

Het vertrouwen van Jonker in de bewaarplicht staat haaks op de bezwaren van haar partijgenoot Hans Franken. Het Eerste-Kamerlid Franken dweilde in juni op ongenadig harde wijze de vloer aan met alle plannen voor de bewaarplicht.

“Nederland wordt er niet veiliger op als we de postbodes verplichten om bij te houden wie welke brief ontvangt”, luidde destijds het snoeiharde oordeel van Franken.