De demissionaire minister van Binnenlandse Zaken, Johan Remkes, heeft daartoe het wetsvoorstel Experimentenwet Kiezen op Afstand naar de Tweede Kamer gestuurd. De wet moet de juridische obstakels opruimen die experimenten met internetstemmen nu nog onmogelijk maken.

Het kabinet heeft plannen voor twee experimenten bij de verkiezingen van het Europees Parlement in 2004. Het eerste experiment moet het Nederlanders in het buitenland mogelijk maken om via de pc of de telefoon hun stem uit te brengen.

“We hebben met opzet voor deze groep gekozen”, legt Tijs Manten, woordvoerder van Binnenlandse Zaken, uit. “Nederlanders in het buitenland hebben een langere periode de tijd om te stemmen. Dat heeft het voordeel dat het niet meteen een ramp is als het computersysteem plat gaat. Ze kunnen dan op de volgende dag terugkomen.”

Er zitten nog de nodige haken en ogen aan het stemmen via internet. “Het is van belang dat je iemands identificatie kunt vaststellen en kunt checken of die persoon stemgerechtigd is”, aldus Manten.

Volgens de woordvoerder van het ministerie bestaan er nog geen concrete plannen voor de manier waarop de identificatie van internetters of bellers wordt gecontroleerd. “Maar je zou kunnen denken aan pincodes.”

Verkiezingsfraude

Daarnaast moet ook rekening worden gehouden met hackers. “De lat zal hoog komen te liggen”, aldus Manten. “Niemand zit te wachten op verkiezingsfraude. Het experiment is dan ook bedoeld om uit te vinden of er voldoende waarborgen bestaan om gesjoemel te voorkomen.”

Het tweede experiment moet het kiezers in een of meer gemeenten mogelijk maken in een stemlokaal naar keuze te stemmen, zonder dat ze daartoe van tevoren een kiezerspas hoeven aan te vragen.

Dat betekent dat de stemlokalen in verbinding moeten staan met het kiesregister en de stemmers via de computer moeten ‘afstrepen’. Nu hebben stemlokalen nog papieren lijsten met de namen van stemgerechtigden.

Manten: “De bedoeling van de experimenten is om de opkomst in positieve zin te beïnvloeden. Daarnaast zijn we benieuwd of de stemmers wel op dergelijke nieuwe mogelijkheden zitten te wachten en of de experimenten wel gebruikersvriendelijk zijn.”