Een Amerikaans bedrijf betaalde in 1999 7,5 miljoen dollar (zo’n 17 miljoen gulden) voor het adres business.com. De vorige eigenaar van die domeinnaam had er twee jaar eerder ‘maar’ 150.000 dollar voor neergeteld.

Aangetrokken door dergelijke succesverhalen stortten diverse zakenlieden zich de afgelopen jaren op het registreren en ‘kapen’ van domeinnamen. Ook in Nederland nam het claimen van al dan niet dubieuze domeinnamen een hoge vlucht. Bekende Nederlandse domeinkapers zijn Geldersch Beheer en Martijn Bevelander.

Name Space

De meest omstreden domeinkaper was dit jaar echter Gijs Graafland van het bedrijf Name Space. Name Space registreerde in totaal meer dan 40.000 Nederlandse domeinnamen. Het leverde Graafland, behalve een serie rechtszaken, weinig sympathie en uiteindelijk een faillissement op.

Onder de door Graafland geregistreerde domeinen bevonden zich ook gedeponeerde merknamen, zoals glorix.nl en cup-a-soup.nl. Dit was tegen het zere been van Unilever, de producent van Glorix en Cup-a-soup. Unilever spande een rechtszaak aan. Ook andere bedrijven, zoals KLM en Ahold, daagden Name Space.

Nederlands elftal

Bovendien werden verschillende bekende Nederlanders, waaronder bijna het complete Nederlands elftal, het ‘slachtoffer’ van de territoriumdrift van Graafland. Ook die gingen naar de rechter. En wonnen hun zaak tegen Name Space. Keer op keer bleek dit jaar dat de Nederlandse rechters geneigd zijn om beroemde Nederlanders en merkhouders in het gelijk te stellen als zij hun domeinnaam komen ’terugeisen’.

In internationaal verband speelde de World Intellectual Property Organization (WIPO) een vergelijkbare rol als de Nederlandse rechters. Via de WIPO kreeg onder meer popster Madonna het domein madonna.com in handen.

De praktijken van Graafland konden op weinig sympathie rekenen in de internetwereld. Xs4all maakte de site Lamespace.nl, waarop de provider de Stichting Internet Domein Registratie Nederland (SIDN) opriep om een einde te maken aan de ‘windhandel’ in domeinnamen.

Uiteindelijk ging Name Space failliet. De rekeningen voor advocaten en krantenadvertenties en natuurlijk de kosten voor het aanvragen van meer dan 40.000 domeinen werden het bedrijf te veel.

Kritiek op liberalisering

Er liggen echter genoeg kansen voor nieuwe Graaflands. Zo liberaliseerde zowel de Nederlandse SIDN als het Belgische Registratiebureau DNS eind dit jaar de registratie van domeinnamen. In Nederland en België kunnen nu ook particulieren domeinen registreren, een voorrecht dat tot nu toe was voorbehouden aan bedrijven en organisaties.

Op de Nederlandse liberalisering van de domeinuitgifte kwam veel kritiek. Zowel vanuit de internetwereld als vanuit de politiek. Met name de beperkte mogelijkheden die particulieren onder het nieuwe systeem kregen, was voor velen een bron van ergernis. Particulieren mogen maar één domein aanvragen.

Bovendien hebben de persoonsdomeinen voor particulieren volgens velen een ‘derderangs karakter’. Een persoonsdomein bevat namelijk altijd een driecijferig cijfer, Jandevries.327.nl bijvoorbeeld. De belangstelling van particulieren voor deze domeinen valt tot nu toe dan ook tegen.

Meer mogelijkheden in België

In België hebben particulieren meer mogelijkheden. Daar mogen zij onbeperkt ‘gewone’ domeinen aanvragen. Deze vrijheid trekt ook veel Nederlanders aan. Van de 35.000 domeinen die in de eerste week in België werden uitgegeven, kwamen er 3.300 in Nederlandse handen terecht. De Belgen zijn minder blij met de Nederlandse ‘kolonisatie’ van het Belgische internet. De Belgische minister voor Telecommunicatie Rik Daems wil een onderzoek instellen.

‘Nadeel’ van het Belgische systeem is dat domeinen niet doorverkocht mogen worden. De domeinkaper die daarom nog verder over de grenzen wil, moet nog een half jaartje wachten. Dan komen er zeven nieuwe top-level domeinen bij: .aero, .biz, .coop, .info, .name, .museum en .pro. Die beslissing nam de Internet Corporation for Assigned Names en Numbers (ICANN) in november. Er gingen jaren van discussie aan vooraf. Talloze voorstellen voor andere extensies, zoals .kids, .xxx en .sucks, vielen af.