SP-kamerlid Harry van Bommel noemt de online referendumwijzer ‘buitengewoon selectief en buitengewoon misleidend’. De site van het Instituut voor Publiek en Politiek (IPP) helpt de kiezer zijn standpunt te bepalen bij het referendum over de Europese grondwet.

Zelf kreeg Van Bommel, verklaard tegenstander van de Europese grondwet, bij het invullen van de test een score van 68 procent (eens met de grondwet). “Het IPP kan beter stoppen met deze referendumwijzer”, meent Van Bommel.

Volgens Nel van Dijk, directeur van het Instituut voor Publiek en Politiek (IPP) en voormalig GroenLinks-europarlementariër, moet een dergelijke (hoge) score echter niet worden geïnterpreteerd als een advies om vóór de grondwet te stemmen. “Ook bij een score van 70 procent kun je besluiten om tegen te stemmen op basis van de 30 procent waarbij je het oneens bent met de grondwet.”

Kritiekpunten

Van Bommels oordeel over de adviessite is vernietigend. “Het is niet mogelijk op basis van zo een beperkt aantal vragen een goed advies te geven over wat mensen van de grondwet vinden”, meent Van Bommel.

Volgens het SP-kamerlid hebben de opstellers van de referendumsite voornamelijk positieve zaken uit de grondwet opgenomen. “Enkele van de belangrijkste kritiekpunten van de tegenstanders – de passages over concurrentie en marktwerking en de gevolgen ervan voor de dienstverlenende sector – komen geheel niet aan de orde in de test.”

“Het Instituut voor Publiek en Politiek is een door de overheid gesubsidieerde club”, geeft Van Bommel als verklaring. “Bovendien is de hoogste baas van het IPP, Nel van Dijk, vóór de grondwet.”

Ook de manier waarop het IPP de grondwet interpreteert, kan de goedkeuring van Van Bommel niet altijd wegdragen. Mensen die aangeven dat zij lidstaten de mogelijkheid willen geven om uit de Europese Unie te stappen, krijgen bijvoorbeeld het advies om voor de grondwet te stemmen.

“Alsof we nu niet de mogelijkheid hebben om eruit te stappen en de rest ons militair komt bezetten als we dat wel doen”, aldus Van Bommel. “Die grondwet hebben we daar echt niet voor nodig.”

Grote zorgvuldigheid

Van Dijk is het niet met de kritiek van Van Bommel eens. “We hebben in grote zorgvuldigheid de controversiële punten uit de grondwet op een rijtje gezet. We hebben twee bijeenkomsten gehouden met maatschappelijke organisaties en politieke partijen om de onderwerpen op een rijtje te zetten. Daarbij waren ook de SP en het comité Grondwet Nee aanwezig.”

“Bij de presentatie van de referendumwijzer was ook een medewerker van de Tweede-Kamerfractie van de SP aanwezig. Die kreeg een score van 34 procent”, aldus Van Dijk. Zij wijst erop dat het onderwerp marktwerking wel degelijk aan de orde komt in een aantal extra vragen. “Maar misschien heeft de heer Van Bommel de test niet helemaal gedaan.”

“Bij het opstellen van de vragen hebben we ons gehouden aan de tekst van de grondwet”, stelt Van Dijk. “Daarbij hebben we met name gekeken naar de veranderingen die er door de grondwet zullen plaatsvinden. Het feit dat lidstaten uit de Europese Unie kunnen stappen is nieuw.”

Dat haar eigen oordeel over de grondwet een rol zou hebben gespeeld bij het samenstellen van de test, wijst Van Dijk van de hand. “We kunnen het ons niet veroorloven om hierbij een scheve schaats te rijden. Ik beschouw dat als een aanval van iemand die geen betere argumenten kan vinden.”

Maandagochtend waren er reeds 24.000 adviezen verstrekt via de site die al dagenlang moeilijk bereikbaar is. Van Dijk gaat ervan uit dat de bereikbaarheidsproblemen maandagavond opgelost zullen zijn.