Het oudste .nl-domein, van het Centrum voor Wiskunde en Informatica (CWI), bestond woensdag 15 jaar.
Het beheer van de Nederlandse domeinen was de eerste tien jaar in handen van de inmiddels 57-jarige Piet Beertema, de systeem- en netwerkbeheerder van het CWI.
Beertema was nauw betrokken bij het opzetten van de eerste computernetwerken binnen Europa. Hij was de centrale technische manager bij wat later EUnet ging heten. In de Watergraafsmeer in Amsterdam, waar het CWI gevestigd is, werd het eerste Europese internetknooppunt aangelegd – nog voor het internetknooppunt bij het vermaarde Zwitserse onderzoeksinstituut CERN.
Het .nl-domein was het eerste country top level domein dat aan een buitenlandse (lees: niet-Amerikaanse) instantie werd gedelegeerd. Het .uk-domein voor Groot-Brittannië bestond al een jaar langer, maar voldeed niet aan de officiële regels. Het landendomein voor Groot-Brittannië zou, volgens de ISO-norm, eigenlijk .gb moeten zijn.
Tot 1 april 1996 was de registratie van een Nederlands domein gratis. Het CWI betaalde de kosten. Beertema: “Toch hebben we het allemaal zonder subsidie gedaan, iets wat mensen zich vaak niet realiseren. We hebben alleen af en toe een machine gekregen van bedrijven als Digital Equipment, Sun en HP.”
Omdat de vraag naar domeinen halverwege de jaren negentig enorm toenam, droeg Beertema zijn registratiewerk over aan de speciaal daarvoor in 1996 in het leven geroepen Stichting Internet Domeinregistratie Nederland (SIDN).
“Vanaf 1993 explodeerde het internetgebruik en het aantal domeinaanvragen in Nederland”, vertelt Beertema. “Het opkomen van het wereldwijde web, de popularisering van internet door XS4ALL en het breken van het monopolie van de PTT zorgden ervoor dat het internet een hoge vlucht nam.”
Pas in januari 1997 nam de SIDN het registratiewerk geheel over. Beertema: “In de laatste maanden moest ik 700 domeinregistraties per maand afhandelen. Dat was meer dan een dagtaak. Ik had het er zo druk mee dat ik ook geen tijd had om een systeem te bouwen waarmee de registraties geautomatiseerd konden worden.”
Sinds de SIDN het werk van Beertema overnam, is het aantal domeinregistraties alleen nog maar verder toegenomen. Op dit moment zijn er meer dan een half miljoen geregistreerde domeinnamen. Beertema: “De domeinregistratie is de laatste jaren natuurlijk flink geliberaliseerd. Dat heeft bijgedragen aan de groei. In het begin gaven we bijvoorbeeld maar een domein per persoon uit.”
De liberalisering heeft de laatste jaren de deur opengezet voor domeinkapers die duizenden domeinen registreren zonder er iets mee te doen. Beertema heeft er ambivalente gevoelens bij. “Misschien zijn we wel iets te snel gegaan met het liberaliseren van domeinnamen. Aan de andere kant: lieden zoals Name Space stop je toch nooit af.”
De vercommercialisering van internet is Beertema sowieso een doorn in het oog. “Ik vind het fantastisch dat het internet is opengesteld voor iedereen en dat er een uitwisseling van informatie mogelijk is. Maar er kleven ook negatieve elementen aan. De commercie die zich met huid en haar op internet heeft gestort, heeft de situatie flink verziekt. Kijk maar naar hoeveel spam je dagelijks ontvangt. Het klinkt misschien een beetje nostalgisch als ik zeg dat het vroeger leuker was, maar er schuilt wel een kern van waarheid in.”
In juni 1999 werd Beertema, die nog steeds bestuurslid is bij de SIDN, geridderd in de Orde van de Nederlandse Leeuw. De SIDN heeft ter gelegenheid van de vijftiende verjaardag van het .nl-domein een speciale site ingericht op het domein 15jaar.nl.