Minister Donner: geen recht op thuiskopie

Dat zei minister Piet Hein Donner (Justitie) woensdagmiddag in de Tweede Kamer bij de behandeling van de aanpassing van de Nederlandse auteursrechtenwet. Een privékopie maken mag wel volgens Donner, maar de consument kan niet eisen dat hij overal een kopie van kan maken. “Er is geen sprake van een absoluut consumentrecht. Een privékopie hoeft niet mogelijk te zijn. Deze wet geeft de gebruiker niet het recht om te kopiëren.”

Een verbod op een kopieerbeveiligingen ziet Donner dan ook niet zitten. “Je kan iemand niet dwingen om iets wel of niet te verkopen”, aldus de minister. Volgens Donner moeten cd-fabrikanten consumenten wel op de hoogte brengen van de aanwezigheid van een beveiliging. Vervolgens is het aan de consument of hij zo’n beveiligde cd of dvd wil kopen, meent de minister.

Het standpunt van Donner leidde tot protesten van de linkse oppositie. “Voor miljoenen consumenten betekenen de kopieerbeveiligingen dat ze geen cd’s kunnen afspelen op hun apparatuur”, aldus Kees Vendrik (GroenLinks). “Het is uw verantwoordelijkheid om voorzieningen te treffen zodat er geen inbreuk wordt gemaakt op de rechten van de consument.”

DVD Jon

Vendrik trok een vergelijking met de auto-industrie. “Stel dat de automobielindustrie de auto’s zo zou aanpassen dat ze in geen enkele garage meer passen, dan zou de overheid toch ook ingrijpen?” Donner: “Als u het niet wilt kopen, dan koopt u het niet. Het consumentenrecht is alleen maar dat ik mag consumeren wat ik gekocht heb.”

Vendrik waarschuwde voor technische voorzieningen die niet zijn bedoeld voor bescherming van auteursrecht, maar die leiden tot gedwongen winkelnering. Hij refereerde in zijn betoog onder meer aan de Noorse hacker Jon Lech Johansen (beter bekend als DVD Jon).

Johansen bedacht een manier om de beveiliging op dvd’s te omzeilen, naar eigen zeggen om een gekochte dvd op zijn Linux-pc af te spelen. Het Noorse openbaar ministerie sleepte DVD Jon voor de rechter.

“Technische beschermingen die ertoe leiden dat je een cd of dvd maar op één systeem kunt afspelen, maken onderdeel uit van een marktstrategie. Het gaat daarbij niet om de belangen van consumenten of de cultuur, maar om big money“, aldus Vendrik.

Voordeur

Donner had duidelijk moeite met de technische aspecten van de nieuwe wetgeving en moest de antwoorden op concrete vragen van Kamerleden vaak schuldig blijven. “Dat je niet van alle finesses op de hoogte bent, kan ik me voorstellen, maar Donner weet in veel gevallen niet waarover hij het heeft”, stelde PvdA’er Martijn van Dam vast tijdens een schorsing van het debat.

Ook met de vragen van Van Dam over het aanbieden van muziek via uitwisselnetwerken, had Donner de nodige moeite. Uploaden is volgens Donner niet toegestaan, maar de minister wist zich aanvankelijk geen raad met een voorbeeld van Van Dam.

Van Dam: “Wat nou als ik achter mijn deur een stapel cd’s en een brander neerleg en vervolgens de deur openzet? Is dat dan openbaarmaking?” Donner: “De voordeur openzetten is geen openbaarmaking.” Van Dam: “Als je dat doortrekt naar internet, is het gebruik van Kazaa en eDonkey dus ook toegestaan.”

Later kwam Donner op zijn eerdere uitspraak terug. “Ik begrijp inmiddels waar het bij Kazaa over gaat. Als je de deur openzet en iedereen uitnodigt om binnen te komen, kom je in de buurt van openbaarmaking.”

Amerikaanse toestanden

Van Dam waarschuwde in zijn bijdrage voor ‘Amerikaanse toestanden’ bij de aanpak van uploaders. “Eén van de beruchte voorbeelden in de Verenigde Staten is dat van een meisje van twaalf, bij wie een inval plaatsvond en een huiszoeking werd gedaan en waarbij uiteindelijk een gang naar de rechter is afgewend via een forse schikking.”

In Nederland zal het zo’n vaart niet lopen, suste Donner. Volgens de minister zal de stichting Brein zich terughoudend opstellen bij het aanpakken van uploaders.

“Handhaving van het verbod op het delen van bestanden kan alleen door de privacy van mensen te schenden”, vreest Van Dam. Donner denkt daar anders over. “Als je de deur openzet, mag zowel de consument als de controleur binnenkomen.”

“Handhaving in de privé-sfeer is onwenselijk”, aldus Van Dam. Het PvdA-kamerlid wees op een recent voorstel van Kazaa-advocaat Christiaan Alberdingk Thijm om in navolging van de heffing op blanco cd’s een heffing in te voeren voor het gebruik van Kazaa.