Nog niet eens zo heel lang geleden werden bezoekers van United Resources of Jamby (URJ) ontvangen op de vierde verdieping van het Amsterdamse grachtenpand waarin het bedrijf zetelt. De vloer was bedekt met matrassen en kussens, waarop de bezoekers zich konden neervlijen. Wie nu langskomt bij Jamby moet weer aan een gewone tafel plaatsnemen. Op de begane grond. “De matrassen heb ik er uitgegooid”, aldus de voormalige Tros-dj en huidige Jamby-directeur Van Someren. “De bovenste verdiepingen huren we trouwens ook niet meer.”

Een ‘gewoon’ internetbedrijf is URJ – waar Jamby, Jamby Content, KGB*E en Databarn onder vallen – nooit geweest. Alleen al door de mensen die er bij betrokken zijn. Om te beginnen was daar Adam Curry. Beroemd geworden als dj en vj bij Veronica en MTV. En multimiljonair geworden als internetondernemer in de Verenigde Staten. Na zijn terugkeer in Nederland zette hij in 1999 met Arko van Brakel en Simon Cavendish (beiden ex-Euronet) Jamby op. In 1999 voegde ook Unico Glorie (de voormalig directeur van Veronica) zich bij het bedrijf.

Aan aandacht van de media heeft het Jamby nooit ontbroken. Curry dook regelmatig op in tv-programma’s en krantenkolommen om uit te leggen welke ambities hij had met Jamby. Die ambities waren niet gering. Het blad Carp tekende in 2000 op dat Jamby zich ten doel stelde om de nieuwe killer app voor breedbandinternet te maken. De meest concrete uitwerking van die ambitie was de samenwerking die Jamby aanging met Veronica, de omroep die in 2000 uit de Holland Media Groep (HMG) was gestapt en dacht via internet opnieuw een groot publiek aan zich te kunnen binden.

Die samenwerking leverde naast drie programma’s die via internet werden uitgezonden, uiteindelijk vooral veel narigheid op. Veronica was achteraf allesbehalve tevreden over de door Jamby geleverde diensten. De problemen escaleerden, toen Jamby de rechter op 12 april verzocht om beslag te mogen leggen op de bankrekeningen van de omroep. Jamby meent nog 2,2 miljoen euro van Veronica tegoed te hebben.

Maar niet alleen met Veronica waren er problemen. Ook intern rommelde het. Van Brakel en Cavendish vertrokken. De verhoudingen tussen de twee en Adam Curry raakten ernstig verstoord. Ook Arjan Postma, general manager en al vanaf het begin bij Jamby betrokken, pakte op 1 november 2001 zijn biezen. Hij kon zich naar eigen zeggen niet vinden in de nieuwe koers die Jamby had ingeslagen. Unico Glorie kondigde in februari van dit jaar zijn vertrek naar de raad van bestuur van Endemol aan. Ondertussen sijpelden berichten naar buiten dat het bedrijf in financiële moeilijkheden zou verkeren en dat werknemers massaal wegliepen.

Jamby is recent in het nieuws gekomen door een conflict met Veronica. De omroep meent dat er geen contract meer is met Jamby.

Van Someren: “We zijn in april 2000 een overeenkomst voor drie jaar aangegaan met Veronica. Het contract loopt dus tot april 2003. Maar voorzitter Willem van der Meer de Walcheren zit kennelijk nog ernstig in de ontkenningsfase. Ik zou bijna medicatie adviseren. Hij wil blijkbaar door de rechter verplicht worden om het contract na te komen. Dat kan: binnen zes weken komt er een rechtszaak.”

Van der Meer de Walcheren heeft al eerder laten weten dat hij niet onder de indruk is van de door Jamby geleverde diensten.

“Hij geeft in diverse publicaties geroepen dat hij niets in het contract ziet. Daar speelt volgens mij een persoonlijk probleem mee. Het contract is afgesloten door de vorige voorzitter, Joop van der Reijden. Dat contract is getekend in een tijd dat er hoge verwachtingen van breedband waren. Achteraf was Veronica misschien iets té visionair, maar dat kun je ons nu niet in de schoenen schuiven.”

“Het is overigens niet zo dat Veronica altijd al ontevreden is geweest over de door ons geleverde diensten. Het gelazer met Veronica is pas begonnen toen Willem van der Meer de Walcheren halverwege vorig jaar Joop van der Reijden opvolgde.”

Wat betekenen de problemen met Veronica voor het voortbestaan van Jamby?

“Laten we eerlijk zijn: 2,2 miljoen euro is niet niks. Als we het makkelijk konden hebben, zouden we de hele zaak natuurlijk niet zo hoog opspelen. Maar we hebben zes mensen in dienst die voor Veronica werken. Die moeten toch hun salaris ontvangen. Dat schieten wij nu voor. Daarnaast hebben we natuurlijk overeenkomsten met toeleveranciers die bijvoorbeeld bandbreedte en hardware leveren.”

Er is sowieso nogal wat gebeurd bij Jamby de laatste tijd.

“Er heeft een forse reorganisatie plaatsgevonden. Hoewel sommige onderdelen van Jamby wel winstgevend waren, was het bedrijf als geheel dat niet. We stonden voor de keuze om Jamby failliet te laten gaan of het bedrijf in afgeslankte vorm voort te zetten. We hebben gekozen voor het laatste.”

Was het niet makkelijker om Jamby failliet te laten gaan?

“Dat is niet mijn stijl. Je ziet te veel dat internetbedrijven het faillissement gebruiken als vluchtweg. Kijk naar Bevelander. Maar zo is die faillissementwetgeving nooit bedoeld. Het is niet netjes ten opzichte van je toeleveranciers en je klanten. En die moet je toch weer in de ogen kunnen kijken, nadat je je failliete bedrijf om de hoek weer onder andere naam hebt voortgezet.”

“Ik zeg niet dat URJ nooit failliet kan gaan, maar een faillissement als een easy way out is niet mijn stijl.”

Wat heeft Jamby in het verleden verkeerd gedaan?

“Er had eerder op de rem getrapt moeten worden. Gezien de markt – het beperkte aantal mensen met een breedbandinternetaansluiting – had Jamby de ontwikkeling van sommige producten eerder moeten stopzetten.”

“Adam had daar moeite mee. Die had het idee: het kan toch niet meer zo lang duren totdat breedband wel overal wordt uitgerold. Hij kon het moeilijk verkroppen dat hij zijn ideeën niet kon uitvoeren. Unico Glorie was wat dat betreft wat meer down to earth. Unico en ik vormden ook echt een setje.”

“Maar ook Adam zag natuurlijk wel in dat er weinig omzet werd gegenereerd met conceptuele zaken. Zo op het eerste gezicht is Adam misschien een enorme show-off met zijn helikopters en dat kasteel van ‘m in België, maar hij steekt natuurlijk ook realistisch in elkaar.”

Wat zijn de gevolgen geweest van de reorganisatie?

“Jamby is niet zo spannend meer. Het moet een gezond bedrijf zijn. Een internetbedrijf is wat dat betreft niet anders dan een kruidenier: de inkomsten en uitgaven moeten in evenwicht zijn. Dat betekende dat we moesten bezuinigen.”

“Het huurcontract is opengebroken. We zitten in een enorm pand. Voor de bovenste drie verdiepingen is nu een nieuwe huurder gevonden. Daarnaast hebben we de contracten met een aantal medewerkers niet verlengd. Door de nieuwe fase waar Jamby inging, hadden we sommige mensen ook gewoon niet meer nodig.”

Die reorganisatie heeft niet zonder slag of stoot plaatsgevonden. Ex-werknemers roerden zich in de pers.

“Ja, het geruchtencircuit begon te draaien. En ik kan het nog begrijpen ook van die voormalige werknemers. Aan de andere kant moet je niet wereldvreemd zijn. Bij World Online heb ik in dezelfde situatie gezeten. Toen heb ik ook nooit uit de school geklapt. Als je ziet dat het in de hele internetsector slecht gaat, had je kunnen bedenken dat dat ons vroeg of laat ook zou raken.”

“De roddelpers is er bovenop gesprongen. Volgens Privé zouden we al vier keer failliet zijn gegaan. Adams helikopter zou aan de ketting zijn gelegd. Ik ben toch benieuwd hoe ze dat straks aan hun lezers gaan uitleggen als we aan het eind van dit jaar nog steeds bestaan.”

In 2000 was de ambitie van Jamby nog om een nieuwe killer app voor breedbandinternet te maken. Waren de verwachtingen te hooggespannen?

“Achteraf kun je dat wel vaststellen. Maar je moet die ambitie wel in die tijd zien. Destijds was alles mogelijk. Er vonden de meest waanzinnige acquisities plaats en in zo’n klimaat krijg je al snel het idee: mij kan niets gebeuren. Als de reclames uit die tijd waren uitgekomen, dan deden we dit interview nu niet aan een tafel, maar via wap.”

“Door die enorme hype hadden veel bedrijven het idee dat ze de boot niet mochten missen. Producten werden heel snel op de markt gebracht om maar de eerste te zijn. Het gevolg was dat consumenten geconfronteerd werden met onaffe en slechte producten. Die argwaan bij consumenten is fnuikend voor een innovatief bedrijf als Jamby.”

Hoe ben je zelf bij Jamby betrokken geraakt?

“Ik ken Adam van mijn zestiende, zeventiende, toen we samen bij de Amsterdamse radiopiraat Radio Decibel zaten. Ik ben later voor de Tros gaan werken, terwijl Adam naar Amerika is vertrokken.”

“De Tros werkte samen met World Online, en omdat ik al langer in internet geïnteresseerd was, ben ik op een goede dag overgestapt naar World Online. Ik had de radio wel een beetje gezien na elf jaar. Ik had alles gedaan van de Havermoutshow tot Somertijd.”

“Nadat Tiscali World Online had overgenomen zou de afdeling waaraan ik leiding gaf, worden overgeheveld naar Frankfurt. Dat zag ik niet zo zitten. En daarom zijn we in januari 2001 met twaalf, dertien mensen met Capcave begonnen. Adam had al laten weten dat we bij Jamby onderdak konden krijgen. Zo zijn we op de Keizersgracht terechtgekomen.”

“In de loop van vorig jaar is vervolgens het idee gekomen om de samenwerking tussen Capcave en URJ te intensiveren. Dat heeft uiteindelijk op 1 januari van dit jaar zijn beslag gekregen. Vanaf die datum is Capcave operationeel samengegaan met URJ. Het zijn nog wel twee aparte entiteiten.”

Sloten Jamby en Capcave zo goed op elkaar aan? Wat deed Capcave?

“De reden dat Adam ons aanbood om in dit pand in te trekken, was dat URJ behoefte had aan facilitaire ondersteuning. Dat deden wij al 3,5 jaar voordat we met Capcave begonnen. We hebben alle verschillende landenorganisaties van World Online geholpen met hun databases en content management systemen.”

“Daarnaast hadden we World Online al ervaring opgedaan met grote projecten, zoals de webcasts van Marco Borsato en The Eurythmics. Bovendien hebben we Big Brother I gedaan.”

“Bij Capcave hebben we die activiteiten voortgezet. Zo zijn wij verantwoordelijk voor de site van U2. Daarnaast doen we de sitehosting voor Universal Music. Voor de Staatsloterij doen we onder meer Dayzers en Big Mission. En voor de European Space Agency verzorgen we alle live uitzendingen.”

Dat klinkt als een rechttoe rechtaan webbouwersbedrijf.

“Wij onderscheiden ons van andere bedrijven door alles voor de opdrachtgever te regelen. Normaal stapt een bedrijf dat een site wil hebben naar een reclamebureau. Dat bureau schrijft een rapport. Daarmee stapt dat bedrijf naar een designbureau. Als de site dan af is, moet de hosting weer elders geregeld worden.”

“Het resultaat van die werkwijze is doorgaans dat die site het niet doet en het project enorme vertraging oploopt. De hostingprovider geeft het designbureau de schuld, want die hebben de verkeerde scripts gebruikt. Omgekeerd geven de ontwerpers de provider weer de schuld. De opdrachtgever zit naar een tafeltenniswedstrijd te kijken.”

“Wij verzorgen het hele traject. Adam heeft Databarn, dat de internetcapaciteit levert. Iedereen die hier werkt, heeft bij de omroep gezeten. Tenslotte kunnen we natuurlijk aardig designen. We zeggen van tevoren wanneer een opdracht af is en hoeveel het kost: een geheel nieuw concept in de it-wereld. Als er iets misgaat, kan ik niemand anders de schuld geven dan mezelf.”

“Daarnaast doen we ook reclame-achtige opdrachten, bijvoorbeeld voor Dutch Film Works, waarvoor we een online prijsvraag voor de film Vidocq hebben gemaakt. Ook daarbij handelen wij weer alles af: van het maken van de site tot het inkopen van reclamezendtijd op de radio.”

Is Jamby nu niet gewoon een voortzetting van Capcave onder een andere naam? De grootse, hemelbestormende plannen lijken helemaal verdwenen.

“Je kunt er elk label opplakken dat je wilt. Van de voormalige Jamby-groep zijn er nu nog zeven mensen over. Het is overigens niet zo dat de innovatie van nieuwe producten helemaal is stilgelegd. Bovendien: op het moment dat breedbandinternet echt doorbreekt, zitten wij natuurlijk gebakken. Dankzij alle testen die URJ met breedbandtoepassingen heeft gedaan, hebben we een enorme voorsprong.”