Dat schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer over Europese plannen om telecom- en internetgegevens (de zogeheten verkeersgegevens) van alle burgers te bewaren. Verkeersgegevens zijn bijvoorbeeld de telefoonnummers die iemand belt, de plaatsgegevens van de eigenaar van een mobiele telefoon, de adressen waarnaar iemand mailt of de url’s van de webpagina’s die iemand bezoekt.

Als het aan Donner en de andere Europese ministers van Justitie ligt, worden telecom- en internetaanbieders verplicht om dergelijke informatie voor minimaal één jaar en maximaal drie jaar (de exacte termijn moet nog worden vastgesteld) op te slaan.

“Verkeersgegevens zijn van een dermate groot belang voor het opsporingsonderzoek naar ernstige vormen van criminaliteit dat het gedurende een bepaalde termijn bewaren van dergelijke gegevens noodzakelijk kan worden geacht voor de criminaliteitsbestrijding”, stelt Donner.

Heleboel woorden

Sjoera Nas van de privacyorganisatie Bits of Freedom (BoF) is niet onder de indruk van de tekst van de bewindsman. Zij omschrijft de twaalf pagina’s tellende brief van Donner als ‘een heleboel woorden om weinig te zeggen’.

“Donner zou eens met een goede, feitelijke onderbouwing moeten komen waarom de bewaarplicht volgens hem nodig is”, meent Nas. “Uit het enige onderzoek dat daar tot nu toe naar is gedaan, door de politie Rotterdam-Rijnmond, blijkt nu juist dat het niet nodig is om verkeersgegevens voor lange tijd op te slaan.”

Volgens Nas bestaan er ook in Europa bedenkingen tegen de plannen van de Europese regeringen voor een bewaarplicht. Zo willen de Europese Commissie en het Europees Parlement meebeslissen over de voorstellen. Tot nu toe hebben de Europese regeringen de Commissie en het Parlement juist buiten het besluitvormingsproces gehouden. “Donner negeert dat geheel in zijn brief.”

Miljoenen euro’s

Privacyorganisaties, telecomaanbieders en internetproviders hebben de afgelopen jaren forse kritiek geuit op de plannen om verkeersgegevens op te slaan. Providers vrezen met name de hoge kosten van de bewaarplicht.

In november vorig jaar ondertekenden daarom meer dan tweehonderd providers een open brief waarin zij ageerden tegen de bewaarplicht. “Het invoeren van een bewaarplicht voor verkeersgegevens vergt grote investeringen in mensen en middelen, in totaal naar verwachting vele miljoenen euro’s.”

De Europese regeringen lijken er weinig voor te voelen om de overheid voor die kosten te laten opdraaien, zo blijkt uit de brief van Donner. De bewindsman schrijft dat hij in ieder geval niet wil dat Nederlandse providers duurder uit zijn dan hun Europese collega’s. “Op grond van de huidige situatie in de verschillende lidstaten lijkt dit risico echter niet acuut.”

Nas wijst erop dat Amerikaanse e-mailaanbieders (zoals Gmail, Yahoo en Hotmail) straks wel een gunstige concurrentiepositie krijgen ten opzichte van hun Europese concurrenten. Zij hoeven immers niet aan de Europese bewaarplicht te voldoen. Om de informatie over het e-mailverkeer tussen Europeanen met een Amerikaans e-mailadres toch te achterhalen, is volgens Nas ‘een volledige tap’ van de betreffende internetgebruikers nodig.