Het gaat goed met het mobiele-telefoniebedrijf Ben, zegt Ben. Het gaat zelfs zo goed dat Ben half maart een fax stuurde naar de winkeliers dat ze moesten stoppen met het verkopen van abonnementen. Volgens commercieel directeur W. Schrijver, omdat Ben anders de kwaliteit niet meer kon waarborgen. ‘We hadden op dat moment niet genoeg mensen op onze helpcentrale werken.’ Sommige winkeliers hebben een andere lezing: de premies die Ben betaalde voor de verkoop van Ben-abonnementen zouden fraude in de hand werken.

Aanbieders van mobiele telefonie betalen winkeliers een premie voor elk abonnement dat ze binnenhalen. De aanbieders verwachten dat geld terug te krijgen via de inkomsten uit abonnementsgelden en belminuten. Zo betaalt Ben, afhankelijk van het afgesloten abonnement, een bedrag van tussen de 200 en 600 gulden voor elke aangebrachte abonnee. De winkeliers gebruiken dit geld om telefoons onder de normale prijs aan te bieden. Iedereen die een abonnement afsluit, krijgt er dus een ‘gesubsidieerde telefoon’ voor niks of bijna niks bij.

Om te voorkomen dat mensen zo’n gesubsidieerde telefoon doorverkopen of met de telefoon overstappen naar een andere telefoonaanbieder, zetten de aanbieders de gesubsidieerde telefoons ‘op slot’. Met zo’n telefoon kun je alleen maar gebruik maken van de diensten van de aanbieder die de premie voor de telefoon heeft betaald.

En dat was Ben vergeten te doen. Het gevolg: iedereen die een abonnement bij Ben nam en een goedkope (want door Ben gesubsidieerde) telefoon kreeg, kon die telefoon zonder problemen doorverkopen. Deze ‘fraude’ werd extra makkelijk gemaakt doordat Ben een telefoonabonnement had (‘Ben soms’), waarbij er geen abonnementskosten waren. Inmiddels heeft Ben de prijs voor dit abonnement veranderd. Er was bijna geen vraag naar, volgens W. Schrijver. Opmerkelijk genoeg heeft Ben sinds kort wel een nieuw abonnement (‘Ben vrij’) met dezelfde kosten als het oude abonnement van ‘Ben soms’. Het grote verschil: bij ‘Ben vrij’ moet je vantevoren betalen voor de minuten die je van plan bent te verbellen, een zogeheten ‘prepaid abonnement’.

Een andere reden waarom Ben aantrekkelijk is voor fraudeurs, is dat mensen die een abonnement bij Ben afsluiten, zich mogen legitimeren met een bankpasje of creditcard. Bij alle andere aanbieders van mobiele telefonie moet de klant een paspoort, identiteistkaart of rijbewijs tonen.

W. Schrijver doet de geruchten over fraude af als ‘cowboyverhalen’. ‘Wij hebben slechts op 40 aansluitingen fraude geconstateerd. Het gaat daarbij om 60 toestellen. Bovendien: overal in de markt wordt gefraudeerd.’

Dit artikel verscheen in Trouw.