Ze zijn de schrik van elke site met een reactiemogelijkheid: reageerders die de boel komen verzieken. Hoe kunnen sites deze trollen een halt toe roepen?
Stephan Okhuijsen van het politieke weblog Sargasso.nl prijst zich gelukkig dat de discussies op zijn site voor internetbegrippen redelijk geciviliseerd verlopen. Maar toch bezorgen de reacties hem af en toe slapeloze nachten. ‘Zeker als we nieuwe bezoekers hebben die fel reageren, dan zie je de discussie uit de hand lopen.
Dan zit ik ’s avonds laat toch nog even te kijken of het niet misgaat.’ Trollen heten de bezoekers die erop uit zijn om met hun ongepaste reacties de sfeer te verpesten. Ze zijn het internetequivalent van de hooligan die niet naar een wedstrijd gaat voor het voetbal maar om rotzooi te trappen. ‘Ze schelden en ze spelen onnodig op de man’, legt Okhuijsen uit. ‘Ze doen alsof ze deelnemen aan de discussie, maar in werkelijkheid is hun belangrijkste doel om mensen op de kast te jagen en de discussie in het honderd te laten lopen.’
Het fenomeen bestaat al jaren. Vroeger hielden trollen zich voornamelijk op in nieuwsgroepen. Nederlands bekendste trol, die luistert naar de naam ‘Ome Johan’, schiep er bijvoorbeeld genoegen in om de bezoekers van discussiefora over zelfmoord en psychiatrie te sarren. ‘Zal ik je even een zetje geven vanaf de Scheveningse pier de Noordzee in?’, was een van zijn meer beschaafde bijdragen aan het debat.
De laatste jaren hebben de trollen hun werkterrein verplaatst naar het web. ‘Op steeds meer sites bestaat de mogelijkheid om te reageren’, constateert Henk van Ess, voormalig chef van de internetredactie van het AD . ‘Daardoor is de problematiek nu groter dan ooit.’ Het beste middel tegen trollen is volgens Okhuijsen een groep vaste bezoekers die zich betrokken voelt bij de site. ‘Bij ons worden de meeste trollen tijdig gecorrigeerd door de gemeenschap.’
Gaan de reageerders toch te ver, dan is er altijd nog de IP-ban: het IP-adres (een uniek nummer voor elke internetaansluiting) van de onruststoker komt op een zwarte lijst terecht. Sargasso heeft nu twee bezoekers die een IP-ban hebben. Veel trollen laten zich echter weinig gelegen liggen aan een dergelijke maatregel. Met een beetje technische kennis valt de IP-ban eenvoudig te omzeilen.
Van Ess bedacht daarom een alternatief systeem om trollen te neutraliseren, Cave Your Trolls geheten. ‘Het idee erachter is dat een trol aandacht wil. Die krijgt hij in dit systeem volop.’ De reacties van de trol worden allemaal geplaatst. Althans, dat denkt hij. In werkelijkheid zijn er maar twee personen die de bijdragen daadwerkelijk zien: de eigenaar van de site en de trol. Gewone bezoekers worden er niet mee lastiggevallen. Volgens Van Ess zijn er al de nodige bedrijven die van het systeem gebruikmaken. Ook in populaire web-logsoftware (zoals WordPress en Drupal) is het inmiddels mogelijk om de trol op deze manier te misleiden. Volledig waterdicht is het systeem van Van Ess niet. Een trol die vanaf een andere computer inlogt of een andere loginnaam gebruikt, kan eenvoudig ontdekken dat hij voor de gek wordt gehouden. Van Ess: ‘Het blijft een kat-en-muisspel.’
Dit artikel verscheen in dagblad De Pers.