Rita is een vrouw van het volk. In tegenstelling tot de rest van die Haagse kliek staat tante Rita staat met beide krukken in de samenleving. En omdat Rita één van ons is, laat ze ons graag meebeslissen over hoe het moet in Nederland. De Nederlandse bevolking mag het programma van Trots op Nederland schrijven. Lekker modern, via een wiki.

Een cynicus zou de oproep om mee te denken kunnen beschouwen als hèt bewijs van de totale ideeënarmoede bij Rita Tovenaar. Maar wie zoiets zegt, is inderdaad heel cynisch. Of een fossiel afkomstig uit de Linkse Kerk. Of waarschijnlijk allebei. Want het land besturen via een wiki is ontzettend modern. Wisdom of the crowds, weetjewel.

Nu wil het toeval dat schrijver dezes nogal cynisch is aangelegd en bovendien een card-carrying member van de Linkse Kerk is (want journalist), dus ik had zo mijn bedenkingen over Rita’s wiki-experiment.

Hans Klok

Om te beginnen was daar de achterban van Trots op Nederland: de mensen die de wiki moesten gaan vullen, zeg maar. Bij het aanschouwen van het publiek dat was afgekomen op de fundraiser van TON (en de gratis drank die bij die gelegenheid rijkelijk vloeide) schoten me allerlei kwalificaties te binnen, maar wisdom of the crowds hoorde daar vreemd genoeg niet bij.

Bovendien is het fenomeen wiki in het verleden wel eens kwetsbaar gebleken voor vandalisme – zeker wanneer de wiki wordt opengesteld voor iedereen en helemaal als er een oproep komt om eens flink huis te houden.

Bij de wiki van Rita Verdonk werd aan beide voorwaarden voldaan. De reaguurders bij Retecool haalden uiteindelijk de trekker over. In een mum van tijd veranderde de Rita-wiki in de Rete-wiki. Props voor de Retecool-bezoekers trouwens die zich opmerkelijk goed wisten te verplaatsen in de voor de gemiddelde Verdonk-stemmer zo kenmerkende redeneertrant.

Onder het kopje ‘sport’ werd bijvoorbeeld gepleit voor de internationale erkenning van het sjoelen. Daarnaast moet Hans Klok de Nederlandse identiteit worden ontnomen vanwege zijn optredens in Las Vegas en voor de staatsschuld geldt: “Altijd van je af lossen!” Hilarisch waren de voorstellen om uit de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) te stappen (“Dit programma moet van de buis af. elke dag propaganda van de linkse kerk op tv van mijn belastingcenten.”) en het tv-programma NOVA te staken (“De NOVA kost ons alleen maar geld. Geld dat we ook kunnen gebruiken om onze eigen welstand op te krikken in plaats van uit naam van de NOVA in andere landen oorlog te voeren.”). En oja: “Passief vrouwenkiesrecht kan er gewoon uit. Wel controle op transseksuelen.”

Relativiteitstheorie

Hoewel deze oefening met publieksparticipatie dus is uitgelopen op een totale mislukking, ben ik er allerminst gerust op dat Rita – of een ander politiek dwaallicht – het niet later met een nieuwe wiki opnieuw gaat proberen.

Het wiki-experiment is namelijk exemplarisch voor Nederland anno 2008. De politiek en media worden geregeerd door de veronderstelde wil van het volk. Sinds de geest van de nieuwe politiek over Nederland vaardig is geworden, geldt immers: het volk heeft altijd gelijk.

In zijn boek ‘The Wisdom of the Crowds‘ maakt James Surowiecki in ieder geval nog het voorbehoud dat de mening van het publiek alleen maar waardevol is als die mensen over enige ter zake doende kennis beschikken. Maar in het Nederland van Verdonk is kennis vooral overbodige ballast. Gezien het opinieonderzoek waarmee we dagelijks om de oren worden geslagen, kan het niet lang meer duren tot het volk via een peiling van Maurice de Hond kan meebeslissen over de geldigheid van de relativiteitstheorie.

Bumperklevers

Begrijp me niet verkeerd: ik ben een democraat en hart en nieren en een groot fan van Wikipedia, maar wie denkt dat je het land met een wiki kunt besturen, heeft het verkeerd begrepen.

Als je het de Nederlanders vraagt, zijn ze vóór meer geld voor zorg en onderwijs én vóór lagere belastingen, tégen bumperklevers én tégen de verkeerspolitie, vóór een streng asielbeleid én vóór een permanente verblijfsvergunning voor hun aardige kleermaker. Maar zoals de Engelsen al sinds jaar en dag weten: you can’t eat your cake and have it too. Politiek draait om het maken van keuzes. Om die – soms uiterst pijnlijke – keuzes te maken, kiezen we in Nederland politici.

Wie het volk via een wiki de macht wil geven, miskent de belangrijke rol die gekozen volksvertegenwoordigers vervullen. Sterker nog: het ge-wiki van Verdonk getuigt van een totaal gebrek aan inzicht in de manier waarop een representatieve democratie functioneert. Dat iemand die dergelijke basiskennis ontbeert, jarenlang minister en Kamerlid kan zijn, is verontrustend. Maar wat pas echt zorgwekkend is, is dat deze politica op meer dan 20 zetels wordt gepeild.

Eén troost: het zijn maar peilingen.