NRC Handelsblad wil dit najaar een paywall installeren op zijn website. Het ei van Columbus? Maarten heeft zijn twijfels.

2014 was geen goed jaar voor NRC. De papieren oplage van NRC Handelsblad daalde met 10 procent, die van NRC.next met bijna een kwart. De oplages van de digitale versies van Handelsblad (+25 procent) en Next (+15 procent) lieten weliswaar indrukwekkende groeicijfers zien, maar dat kon het papieren verlies niet compenseren.

Alle reden dus om nieuwe inkomstenbronnen aan te boren. De krant heeft zijn hoop onder meer gevestigd op een paywall. Hoofdredacteur Peter Vandermeersch kondigde vorige week in een interview met De Nieuwe Reporter aan dat bezoekers van de site vanaf dit najaar de portemonnee moeten trekken. Dat wil zeggen: als ze meer dan twaalf tot vijftien artikelen (het precieze aantal moet nog worden bepaald) op de site willen lezen. Daarmee volgt NRC het voorbeeld van The New York Times, waar de eerste tien artikelen van de maand gratis zijn en je daarna een abonnement moet afsluiten. Een andere browser opstarten werkt trouwens ook.

Gratis lunch

De wens om lezers geld te laten betalen voor krantensites is al oud. In 2001 bezocht ik eenbijeenkomst waarop de toenmalige adjunct-hoofdredacteur van Trouw aankondigde dat het een kwestie van tijd was voor zijn krant bezoekers geld zou gaan vragen voor de toegang tot bepaalde delen van de krant. “De tijd van de gratis lunch is voorbij. Bijna”, verklaarde hij.

Ruim dertien jaar later is het inderdaad iets normaler geworden om te betalen voor content. In het interview met De Nieuwe Reporter wijst Vandermeersch onder meer op de Volkskrant en Trouw die een abonnementsmodel hanteren voor “veel van hun content met toegevoegde waarde”. Hetzelfde geldt onder meer voor De Telegraaf.

Het is echter twijfelachtig of het achter de kassa verstoppen van artikelen veel in het laatje brengt bij kranten. Gratis blijft nu eenmaal de default instelling op internet. Natuurlijk, er zijn inmiddels 15 miljoen mensen die maandelijks betalen voor Spotify. Maar er zijn ook nog altijddrie keer zoveel gebruikers van de muziekdienst die dat niet doen. En daar weer een veelvoud van downloadt via The Pirate Bay of luistert via YouTube.

Krantensites hebben met een vergelijkbaar probleem te kampen. Veel van de content die zij aanbieden, is elders ook gratis te krijgen. Vandermeersch klaagt in het interview over de publieke omroep “die heel veel gratis weggeeft en daardoor niet altijd in ons voordeel speelt”, maar ook zonder de NPO blijft er natuurlijk veel gratis aanbod.

Sportschoolhouder

Een ander probleem dat de krantensites parten speelt, is dat hun betaal-popups doorgaans ongeveer net zo uitnodigend zijn als de sportschoolhouder die probeert je een ‘speciale aanbieding’ aan te smeren. Het klinkt allemaal zo aanlokkelijk, die twee weken gratis of dat goedkope proefabonnement, maar in je achterhoofd klinkt toch steeds dat zeurderige stemmetje dat waarschuwt dat je straks opeens vastzit aan een duur jaarabonnement terwijl je eigenlijk alleen maar dat ene artikel wilde lezen. Ik raak er meestal zo door geïntimideerd dat ik maar wegklik (of een andere browser opstart).

Kan dat niet anders? Waarom niet in de popup ook de optie bieden om via een microbetaling alleen dat ene artikel aan te schaffen? Net zoals je voor een tolweg ook een abonnement kunt nemen én eenmalig kunt betalen. Het meest voor de hand liggende lijkt om die microbetalingen via Blendle te laten lopen, waar de kranten hun artikelen toch al los verkopen.

Dat draagt meteen bij aan het oplossen van een ander probleem dat Vandermeersch op De Nieuwe Reporter signaleert: de lage inkomsten die Blendle nu voor NRC genereert. “Ik heb uitgerekend dat wij met Blendle op jaarbasis bruto 50.000 euro verdienen”, aldus de hoofdredacteur. “Daar kan ik niet één journalist van betalen bij ons.”

Dit artikel verscheen in Bright Ideas 25.