Op sociale nieuwssites bepalen internetters zonder tussenkomst van een redactie wat het belangrijkste nieuws is.

Een filmpje van tweehonderd mensen die afspreken om in een treinstation in New York tegelijkertijd een paar minuten stil te blijven staan. Is dat nieuws? Volgens de bezoekers van de Nederlandse sociale nieuwssite eKudos wel.

De beelden van het tableau vivant en de verbaasde reacties van voorbijgangers belandden deze week op de voorpagina. Op sociale nieuwssites kan iedereen nieuws aandragen. Andere bezoekers kunnen vervolgens bepalen welke berichten belangrijk zijn door er op te stemmen.

De succesvolste democratische nieuwssite is Digg, die eind 2004 van start ging. De selectie van berichten op Digg lijkt in weinig op de nieuwskeuze van traditionele media. De meeste gebruikers van Digg zijn technologie-freaks en dat is duidelijk te merken. Berichten over internet, techniek en wetenschap voeren de boventoon.

Het succes van Digg is ook in Nederland niet onopgemerkt gebleven. In 2006 ging de eKudos van start en in het voetspoor van deze Digg-kloon volgden tal van concurrenten, waarvan het aan Nu.nl gelieerde Nujij de meeste bezoekers trekt. En bezoekers zijn belangrijk voor het succes van een sociale nieuwssite. ‘Voor een web-log is een kwart miljoen bezoekers per maand geweldig, maar een sociale nieuwssite heeft er meer nodig’, legt Tako Steinz van eKudos uit. Hoe meer mensen nieuws aandragen en stemmen, hoe interessanter de site wordt.

Met de komst van grote aantallen bezoekers wordt echter ook het gevaar van misbruik en vandalisme groter. Steinz: ‘Als je bericht boven aan de voorpagina staat, krijg je een sloot bezoekers. Gebruikers proberen dat voor elkaar te krijgen door met elkaar af te spreken om een bericht omhoog te stemmen.’ EKudos probeert deze praktijken tegen te gaan met behulp van filters die in de gaten houden of het niet steeds dezelfde gebruikers zijn die op bepaalde berichten stemmen.

Bij Nujij is er niet zo’n geavanceerd filter en volgens Laurens Verhagen, hoofdredacteur van Nu.nl, zal dat er ook niet komen. Nujij biedt gebruikers zelfs de mogelijkheid om na het plaatsen van een bericht meteen een stemomroep te mailen naar een aantal vrienden. ‘Er zijn clubjes die zich goed organiseren. Die roepen de bezoekers van hun weblogs op om te stemmen. Dat staat ze geheel vrij.’

Met name aanhangers van allerhande complottheorieën zijn bedreven in het benutten van deze mogelijkheden. Berichten met koppen als ‘Hoe de familie Bush Nazi-Duitsland aan de macht hielp’ en ‘Ex-president Italië komt uit de kast over de 9/11 inside job’ zijn het gevolg. Ook de redactie van Nu.nl is onderwerp van complottheorieën.

Verhagen: ‘Ik heb hele mailwisselingen met mensen die mij tot de orde roepen omdat ze zeker denken te weten dat de AIVD is geïnfiltreerd in Nujij.’ Desondanks valt het niveau van de berichten Verhagen mee. ‘Op goede dagen is het een leuke mengelmoes van complotten, serieuze berichten en sport.’ En daar kan Nu.nl zijn voordeel mee doen. ‘Er zijn tienduizenden sportblogs die geruchten via Nujij onder de aandacht brengen. Daar kunnen we dan achteraan.’

Dit artikel verscheen in dagblad De Pers.