Internetgebruikers kunnen na vannacht geen muziekbestanden (zogeheten mp3’s) meer met elkaar uitwisselen via het razend populaire programma Napster. Een Amerikaanse rechter gaf het bedrijf Napster opdracht zijn diensten op te schorten. Napster, dat wereldwijd 20 miljoen gebruikers heeft die het programma voornamelijk gebruiken om illegale muziek te ruilen, gaat in beroep.

De rechter liep met het vonnis vooruit op de definitieve uitspraak in de rechtszaak die de Amerikaanse muziekindustrie heeft aangespannen tegen Napster. Volgens de Recording Industry Association of America (RIAA), de club van Amerikaanse muziekproducenten, heeft Napster over de ruggen van muzikanten en rechtenhouders een platform voor muziekpiraterij gecreëerd.

Muziekliefhebbers hoeven niet te wanhopen. De uitspraak van de rechter betekent geenszins dat het niet meer mogelijk is om muziek uit te wisselen via internet. Nu al zijn er legio alternatieven voor Napster voorhanden. Met programma’s als Gnutella en Freenet kun je precies hetzelfde doen als met Napster. Met een bijkomend voordeel: Gnutella en Freenet zijn geen bedrijven met eigen servers (centrale computers), zodat de muziekindustrie de sluiting van deze programma’s niet via de rechter kan afdwingen.

Ook het programma Napigator kan uitkomst bieden. Internetters die dat op hun computer installeren, kunnen gewoon doorgaan met het gebruik van Napster, omdat Napigator ook de mogelijkheid biedt muziek uit te wisselen via computers die niet van Napster zijn.

De rechter oordeelde woensdag dat de RIAA een grote kans heeft om de zaak tegen Napster uiteindelijk te winnen. Volgens de RIAA zou Napster tegen het einde van het proces 75 miljoen gebruikers hebben. Omdat zo’n grote groep gebruikers de cd-verkoop te zeer zou schaden, besloot de rechter Napster alvast af te sluiten. ,,Napster heeft een monster gecreëerd en moet daarvan nu de consequenties dragen. Zij zijn nu aan zet om het programma zo aan te passen dat de inbreuk op auteursrechten niet langer mogelijk is”, aldus de rechter. De muziekindustrie (RIAA) was zeer ingenomen met de uitspraak. Ze betoogt dat het illegaal verspreiden van muziek via internet leidt tot omzetverlies. Om die bewering te staven, wijzen de muziekproducenten op onderzoek waaruit zou blijken dat in de buurt van universiteiten, waar het gebruik van Napster het populairst is, platenwinkels de laatste tijd fors minder cd’s verkopen.

Napster sloeg onlangs terug met een onderzoek waaruit juist het tegendeel zou blijken: gebruikers van Napster kopen meer cd’s, omdat ze via Napster in contact komen met nieuwe bands en muzikanten. Bovendien vinden de makers van Napster dat zij niet verantwoordelijk zijn voor het ‘misbruik’ van het programma door gebruikers.

Het enige wat Napster doet, is internetters die muziekbestanden op hun computer hebben staan, met elkaar in contact brengen. Dat die mensen vervolgens de auteursrechten van de muzikanten schenden door mp3-bestanden uit te wisselen, daar kan Napster weinig aan doen, luidt het argument.

Muziekwereld verdeeld over aanpak

De uitspraak is een voorlopige climax in de pogingen van de muziekindustrie de illegale verspreiding van muziek via internet tegen te gaan. Het is twijfelachtig of de muziekbedrijven er in zullen slagen het kopiëren van liedjes via internet te stoppen. ,,De enige manier om het verspreiden van muziek via internet te voorkomen, is door internet af te sluiten”, schreef een commentator van het internettijdschrift Salon gisteren. De muziekwereld is behoorlijk verdeeld over het aanpakken van van illegale muziek op internet.

Verschillende artiesten spraken zich de afgelopen maanden uit tegen het gebruik van Napster, maar er zijn er ook die er voor zijn. De heavy-metalgroep Metallica, die haar fans in het begin van haar bestaan nog opriep om de muziek via cassettebandjes te verspreiden, stapte zelfs naar de rechter om gebruikers die Metallica-muziek via het internetprogramma verspreiden, te laten afsluiten. Maar andere artiesten en groepen – zoals Limp Bizkit, The Offspring en Chuck D. van de rapformatie Public Enemy – juichen de verspreiding van mp3-bestanden op internet juist toe. Volgens Fred Durst, zanger van Limp Bizkit, biedt Napster een goede mogelijkheid om te bepalen of een cd de moeite waard is om te kopen. ,,We hechten veel waarde aan wat onze fans willen en onze fans willen muziek op internet”, zei hij onlangs in een interview met de popzender MTV. Nu al zijn er artiesten en groepen die hun muziek in mp3-vorm aanbieden op hun homepage. En dat kan de muziekindustrie toch moeilijk verbieden.

Dit artikel verscheen in Trouw.