Kern van de uitspraak van het Amsterdamse Hof is dat Lycos de naw-gegevens moet verstrekken van een gebruiker die op zijn homepage de Tilburgse postzegelhandelaar en advocaat Augustinus Pessers aan de schandpaal nagelde.

Hoewel het Hof erkent dat het voor Lycos niet direct was vast te stellen dat de betreffende homepage onrechtmatig was, is het volgens het Hof ‘maatschappelijk bezien ongewenst’ als Pessers niet de mogelijkheid krijgt om de maker van de site op zijn beschuldigingen aan te spreken.

Volgens internetadvocaat Christiaan Alberdingk Thijm heeft het Amsterdamse Hof met deze uitspraak (pdf) van eind vorige maand ‘de vrijheid van de internetgebruiker om anoniem zijn mening te uiten, vergaand opgeheven’.

“Het gevolg hiervan zal zijn dat internetproviders lichtvaardiger om zullen gaan met het verstrekken van persoonsgegevens aan derden”, vermoedt Alberdingk Thijm. “De provider kan immers aansprakelijk worden gesteld.”

“Je hebt natuurlijk heel veel schoffies die nare dingen roepen op internet. Maar aan de andere kant worden er op internet ook misstanden aan de kaak gesteld. Dat kan door deze uitspraak wel eens een stuk moeilijker worden. Mensen zullen eerder zaken van internet verwijderen, omdat ze bang zijn dat de provider hun persoonsgegevens zal afgeven.”

Stichting Brein

Niet alleen mensen die hun mening uiten op homepages of in discussiefora, moeten zich zorgen maken over hun anonimiteit, ook mensen die muziek aanbieden via uitwisseldiensten kunnen de gevolgen van deze uitspraak ondervinden.

“Het zou me niets verbazen als Stichting Brein deze uitspraak gaat gebruiken voor het opvragen van klantgegevens bij providers”, zegt Alberdingk Thijm die in het verleden regelmatig de degens heeft gekruist met Brein.

Toch ziet Alberdingk Thijm nog een uitweg. “Een belangrijk verschil tussen een homepage en een peer-to-peer netwerk is dat er in het ene geval sprake is van opslag en in het andere geval van doorgifte. Daarvoor gelden verschillende regels voor providers.”

350.000 euro

Pessers spande vorig jaar een rechtszaak aan tegen Lycos, omdat bij het internetbedrijf een homepage (http://members.lycos.nl/stopthefraud/) stond waarop hij van oplichting werd beschuldigd. Pessers die via eBay postzegels te koop aanbiedt, zou wel het geld innen, maar niet de bestelling leveren.

Nadat Pessers de eigenaar van de site in augustus vorig jaar had gemaild, haalde deze de pagina offline. In plaats van de klachten over Pessers verscheen op de site de tekst: “Site removed to avoid legal actions!!”

Voor Pessers was dit niet genoeg. Hij wilde ook weten wie verantwoordelijk was voor de site. “Normaal heb ik een omzet van 350.000 euro per jaar. Door die site heb ik schade geleden”, zegt Pessers. “Het kan niet zo zijn dat mensen vogelvrij zijn op internet.”

Pyrrusoverwinning

De naam van de maker van de gewraakte site heeft Pessers nog altijd niet. Althans niet de echte naam. “Ik heb een Pyrrusoverwinning behaald”, zegt de postzegelhandelaar. “Lycos heeft mij naw-gegegevens verstrekt die duidelijk niet kloppen.”

Het gaat om nepgegevens die de maker van de homepage heeft achtergelaten bij Lycos. “Als mensen op internet hun gegevens achterlaten voor een gratis e-mailadres of homepage, klopt die informatie vaak niet”, licht John van Vroenhoven van Lycos toe.

Pessers hoopt nu tot een financiële schikking met Lycos te komen. “Ik zeg niet hoeveel geld ik wil, maar het is duidelijk dat Lycos moet betalen. Het is daar een administratieve chaos. Alle verantwoordelijkheid ligt bij Lycos.” Als Lycos niet ingaat op Pessers’ wensen, stapt hij opnieuw naar de rechter. “In dat geval overweeg ik een bodemprocedure.”

Cassatie

Lycos overweegt op zijn beurt om tegen de uitspraak in cassatie te gaan. “Daar denken we nu nog over na”, zegt John van Vroenhoven van Lycos. “We hadden deze uitspraak niet verwacht. Dit arrest heeft grote gevolgen voor de hele branche.”

“Het is moeilijk voor ons om te bepalen of een homepage onrechtmatig is of niet. In sommige gevallen, zoals bij kinderporno, is dat natuurlijk duidelijk. In zo’n geval verwijderen we de homepage en werken we ook samen met de autoriteiten om de maker te achterhalen”, zegt Van Vroenhoven

“In dit geval was er echter sprake van een zakelijk geschil. Dan is het moeilijk voor ons om te beoordelen of onze klant gelijk heeft. In dat soort situaties verstrekken wij geen persoonsgegevens. Dat zou in strijd zijn met onze algemene voorwaarden en de privacywetgeving”, meent Van Vroenhoven.

E-commercerichtlijn

Caspar Wenckebach, advocaat van Lycos, ziet wel mogelijkheden voor cassatie. “Een van de gronden zou kunnen zijn dat het Hof de Europese e-commercerichtlijn omzeilt. Die richtlijn legt nu juist beperkingen op aan de aansprakelijkheid van providers door te zeggen – kort samengevat – dat je een website niet hoeft te verwijderen als die voor een provider niet onmiskenbaar onrechtmatig is. Dat was hier niet het geval, zegt het Hof, maar kennelijk wordt er een lichtere toets gehanteerd als het gaat om de afgifte van naw-gegevens.”

Alberdingk Thijm deelt deze kritiek. “Dit arrest lijkt mij in strijd met de e-commercerichtlijn.”