Tegen de achtergrond van een mogelijk faillissement voor Griekenland stelt het misschien niet zoveel voor, maar ik keek er toch van op: Groupon, dat volgens sommige analisten 20 miljard dollar waard zou zijn, besloot vorige week zijn beursgang af te blazen.

Groupon heeft nog een probleem. Nee, ik heb het niet over een Amsterdams pannenkoekenrestaurant dat bij nader inzien toch maar niet meedoet met een Groupon-kortingsactie. Er is iets mis met het businessmodel van de site.

Flinke korting

Op het eerste gezicht lijkt Groupon het prima voor elkaar te hebben. De kortingsbonnendienst sluit deals met restaurants en winkeliers die hun maaltijden of producten tegen een flinke korting willen aanbieden aan de gebruikers van Groupon.

Van het bedrag dat de consument moet betalen, bedingt Groupon de helft. Voorwaar geen slechte deal voor de groepskortingdienst. Ook leuk om te weten: één op de vijf kortingsbonnen wordt nooit te gelde gemaakt, zo onthulde Vanity Fair in een portret van de oprichter van de site, Andrew Mason. Kassa!

Tel daarbij op dat de site actief is in meer dan 45 landen en dat er wereldwijd meer dan 115 miljoen mensen zijn die de aanbiedingen van Groupon in hun mailbox ontvangen en je snapt waarom investeerders het laatste jaar in de rij stonden bij het bedrijf.

Ongezien weggooien

Tot zover het goede nieuws. Want van die miljoenen abonnees van Groupon heeft volgens cijfers uit juni slechts 19 procent ooit wat via de site gekocht. Niet echt een goede score.

Je vraagt je af waarom die andere 81 procent zich heeft geabonneerd op Groupon. Zelf denk ik dat een groot deel van de Groupon-‘abonnees’ de dagelijkse aanbiedingen ongezien weggooit. Dat is namelijk één van de nadelen van Groupon: je aanmelden voor de dienst is een stuk makkelijker dan alle Groupon-mail weer stopzetten – ik spreek uit ervaring.

Dan het volgende probleempje voor Groupon: het enorme personeelsbestand. In juni had de ‘startup’ (het bedrijf is nog geen drie jaar oud) 8.000 werknemers in dienst. Achtduizend! Een jaar geleden waren dat er nog 1.500. Het mag niet verbazen dat die razendsnelle groei niet helemaal probleemloos verloopt.

Boekhoudkundige truc

Die achtduizend werknemers werken natuurlijk niet gratis, en dat verklaart dan ook meteen waarom Groupon kwartaal na kwartaal verlies lijdt: de verliezen groeien bijna net zo snel als de omzet.

Pas echt opmerkelijk wordt het als je gaat kijken hoe Groupon die verliezen opvangt. Dat gebeurt met een boekhoudkundige truc. Groupon incasseert het geld van een kortingsbon die je aanschaft op het moment dat je de aankoop doet. Vervolgens wacht het bedrijf zestig dagen met de afdracht van het deel dat voor de restauranteigenaar/winkelier/whatever is bestemd.

Die wachttijd van zestig dagen stelt Groupon in staat om door te functioneren zonder dat het bedrijf de hele tijd bij externe financiers hoeft aan te kloppen. Zolang Groupon blijft groeien genereert het bedrijf immers meer cash uit nieuwe Groupon-verkopen dan het op dat moment hoeft uit te betalen (aan personeel, aan marketing en aan de restaurants/winkels/jeweetwel die een paar maanden eerder een Groupon-actie deden).

Om een idee te geven over wat voor bedragen het gaat: Groupon had op 30 juni voor 680 miljoen dollar aan onbetaalde rekeningen liggen, waar op dat moment 376 miljoen dollar aan bezittingen (voornamelijk cash) tegenover stonden.

Bernie Madoff-achtige strategie

Dat lijkt een Bernie Madoff-achtige strategie die alleen maar werkt zolang Groupon flink blijft groeien. Voorlopig lijkt het met die groei van Groupon nog wel even goed te zitten – alhoewel… euh… – maar op een dag komt daar onvermijdelijk verandering in.

Als die dag aanbreekt, heeft Groupon wel geld van buiten nodig. Een makkelijke manier om dat binnen te halen, is via een beursgang. Dat verklaart vermoedelijk waarom vandaag bekend werd dat Groupon half oktober alsnog naar de beurs wil.

Het alternatief voor een beursgang is namelijk dat Groupon de tering naar de nering moet gaan zetten: flink snijden in de uitgaven dus. Is het realistisch om te denken dat Groupon daar in slaagt? Afgaande op Groupons beleid tot nu toe geef ik ze daarbij net zo veel kans als de Grieken.