Het zit de internetondernemers niet mee de laatste tijd. De beurskoersen storten in elkaar en de met veel bombarie aangekondigde beursintroductie van World Online liep uit op een flop.

Toch blijven de ondernemers die vanavond aan het woord komen in een ‘Zembla’-documentaire over de ‘nieuwe economie’, hoopvol gestemd over de toekomst. Jeroen Mol, die zijn eigen bedrijf voor 50 miljoen dollar verkocht en nu zelf in internetbedrijven investeert, bijvoorbeeld. ,,We staan aan het begin van een verandering, vergelijkbaar met de industriële revolutie.”

Internetjournalist Francisco van Jole is aanmerkelijk minder optimistisch. Hij noemt alle verhalen over internetbedrijven die de wereld zullen veroveren ‘kletspraatjes’. De beursgekte vergelijkt hij met een piramidespel. ,,En het kenmerk van een piramidespel is dat er altijd wel mensen zijn die erin trappen. De mensen aan de top worden miljardair, terwijl de mensen die als laatste investeren geld verliezen.”

Roel Pieper, ex-Philips en tegenwoordig hoogleraar e-commerce, komt met cijfers om Van Jole’s bewering te staven. ,,Tachtig procent van de internetbedrijven die de afgelopen jaren naar de beurs gingen, heeft inmiddels een lagere koers dan de introductieprijs.” Dat betekent niet dat Pieper niet gelooft in de ‘nieuwe economie’. ,,Ik ben wel blij dat we nu in rustiger vaarwater komen. We willen geen dotcom-zeperd, want dat is het zeker niet.”

Wie de door ‘Zembla’ verzamelde gegevens over overheidsinvesteringen in internetbedrijven bekijkt, kan echter moeilijk tot een andere conclusie komen. Van de 80 miljoen die het ministerie van economische zaken de afgelopen jaren in internetbedrijven pompte, is nog niks teruggekomen. De documentairemakers informeerden bij de betreffende bedrijven hoe ze het overheidsgeld hadden besteed. Tweederde beantwoordde het e-mailtje van ‘Zembla’ niet. Van de ondernemers die wel reageerden, bleek er maar eentje winst te maken.

Voor Sweder van Wijnbergen, oud-secretaris-generaal van economische zaken, reden om de afschaffing van subsidies aan internetbedrijven te bepleiten. ,,Het is onzin om overheidsgeld te gebruiken voor deze sector. Iemand met een goed idee kan ook geld krijgen van de markt. Overheidsregelingen hebben vooral een remmende werking.”

Van Jole verwacht dat ook de investeringen van particuliere investeerders parels voor de zwijnen zullen zijn. ,,Er zal een klein aantal internetbedrijven groot en succesvol worden, maar voor de rest blijft het rommelen in de marge.” De Nederlandse internetondernemers laten zich echter niet van de wijs brengen door zulke doemscenario’s. Op een bijeenkomst voor internetondernemers en kapitaalverschaffers, spreekt een man het publiek toe. ‘You are part of something really amazing!’ Dat soort uitspraken kennen we. Van organisatoren van piramidespelen.

Dit artikel verscheen in Trouw.