Het ANP vond het vorige week wereldnieuws: Francisco van Jole stopt met de Daily Planet. In het radionieuws volgde het nieuws over Van Jole’s vertrek bij Planet Internet na berichten over het neergestorte vliegtuig van SwissAir en Clinton. Van Jole liet de lezers weten dat Planet Internet en hij ‘uit elkaar zijn gegroeid’. Genoeg redenen voor een interview met Van Jole. SmallZine toog naar Rotterdam, waar Van Jole op de negentiende verdieping van een torenflat aan de Nieuwe Maas woont. Vanaf het winderige balkon heeft hij een prachtig uitzicht over Rotterdam. In zijn werkkamer praat Van Jole over het onbegrip bij collega’s toen hij voor Planet Internet ging werken, over nieuwsgroepen als het dorpsplein van internet, over ‘de klojo’s die Planet kapot hebben gemaakt’ en over zijn plannen voor een boek.

Van Jole heeft het druk gedurende de laatste dagen dat hij aan de Daily Planet werkt. De verslaggever van SmallZine is al de tweede interviewer deze dag. Het interview wordt onderbroken door een fotografe die een foto moet maken voor bij een artikel. Ook krijgt Van Jole ICQ-berichten binnen. Twee dagen geleden is hij bij Violet Valkenburg op tv geweest en zijn ICQ-nummer is in beeld geweest. Mensen die hem op tv hebben gezien, bestoken hem nu met berichten. Internetters die proberen in het laatste nummer van de Daily Planet te komen, wagen een laatste poging. “Sorry boys, dat was ik niet van plan.” Van Jole heeft een achterstand van 675 mailtjes. Op het computerscherm is de webcam van ‘Corrie en Rikkert’ te zien. Als Van Jole ziet dat Corrie niet beweegt, gaat hij naar de camera van collega-journalist Erwin van der Zande. Ook daar staat het beeld stil. “Hé, dat is van gisteren, klojo”, roept hij naar het plaatje van Van der Zande.

Superman
Er is veel veranderd op internet, sinds Van Jole ruim drie jaar geleden bij Planet Internet begon. Toen Planet begon, was net de eerst versie van Netscape uit, ISDN werd nog niet voor internet gebruikt en de enige nieuwssite was Wired News. Er waren maar een paar Nederlandstalige nieuwsgroepen. De belangrijke providers waren op de vingers van een hand te tellen: Xs4all, Euronet, Knoware. Geen enkele krant had een site. Als er toen 100.000 internetters waren in Nederland, was dat veel. Volgens recente schattingen zitten er nu ruim een miljoen Nederlanders op internet. Het eerste half jaar maakte Van Jole de Daily Planet op een ‘386’. Inmiddels heeft hij een computer staan, waarvan hij vermoedt dat-ie honderd keer zo snel is.

De groei van de Daily Planet is even stormachtig geweest als die van internet. Binnen drie jaar kreeg de gratis internetkrant 30.000 lezers. In het begin had Van Jole dat nooit kunnen bevroeden. Toen Van Jole in dienst trad bij Planet Internet had hij zelfs nog geen idee wat hij daar zou gaan doen. “Michiel Frackers, die Planet Internet verzon, wilde leuke dingen maken. Dingen die nog niet gebeurden in Nederland. Hij vroeg me om voor Planet te komen werken. Toen ik daar op in ging, verklaarde iedereen me voor gek. Wat moest je nou gaan doen bij Planet, bij de PTT, de natuurlijke vijand van elke internetgebruiker. Een collega zei: ‘Binnen een jaar is die tent failliet.’ En ik moet toegeven dat ik ook wel eens dacht: ‘Mijn god waar begin ik eigenlijk aan?’ De kritiek op Planet was vaak onterecht. Bij Planet werkten allemaal mensen die niks met de PTT te maken hadden en goed wisten wat internet is.

“Voor mij was het een logische stap om voor Planet te gaan werken. Ik was een van de eerste journalisten die voor de krant over internet schreef. Er kwamen steeds meer anderen die dat ook begonnen te doen. Ik had geen zin om daar te blijven hangen. Planet zou de eerste massa-provider worden. Dat betekende dat duizenden ‘newbies’ het internet op zouden gaan. Iemand moest die mensen gaan vertellen hoe internet in elkaar zit. Dat doe je niet via een handleiding. Een krantje is veel beter. Via een gewone krant leer je ook het best hoe de wereld in elkaar zit. Zo kwam ik op het idee om de Daily Planet te gaan maken. Genoemd naar de krant waarvoor Superman werkt. We kregen toestemming van DC Comics om die naam te gebruiken. Als we maar niet de link met Superman legden.

Nieuwsgroepen
“Toen de Daily Planet begon, waren nieuwsgroepen de beste bron om te weten te komen wat er gebeurde. Nu borrelt het nieuws uit nieuwsgroepen veel sneller naar boven, al was het maar omdat er steeds meer journalisten zijn die die nieuwsgroepen lezen. Het publiek weet de journalisten ook beter te vinden.”

De nieuwsvoorziening door internetmedia als TechWeb, Wired News en CNet is enorm toegenomen, sinds de Daily Planet ruim drie jaar geleden begon. Toch zijn nieuwsgroepen nog steeds een belangrijke informatiebron voor Van Jole. Hij volgt elke dag 700 nieuwsgroepen. “Ik heb een zwak voor newsgroups. Ik weet goed wat er op internet gebeurt door de newsgroups. Ik kan er zien waar mensen over praten, wat ze bezighoudt, wat nieuw is. Als je alleen via het web internetnieuws vergaart, mis je een heleboel. Het web is een waardevol deel van internet, maar er gebeurt niks. Het is zo saai. Het aardige van newsgroups is dat mensen elkaar daar de hersens in slaan. Het is het dorpsplein. Newsgroups zijn internet ten top. Je ziet ook hoe belangrijk ze zijn. Bij zo’n A2000-affaire bijvoorbeeld. Dan verschijnen er in een dag honderden berichten in zo’n nieuwsgroep. Bam!

“Het volgen van newsgroups is ontzettend arbeidsintensief. Vooral omdat de onderwerpen zo uiteen lopen. Het ene moment lees je een discussie over Macintosh-computers en het volgende moment over de doodstraf. Soms sta ik er weleens van te kijken dat newsgroups nog steeds bestaan. Dat ze de ene aanslag na de andere overleven. Een van mijn favoriete newsgroups is alt.pizza.delivery.drivers. Ik vind het erg leuk om over de cultuur van die lui te lezen. Ze hebben pas ontzettend onder vuur gelegen. Een stelletje morons plaatsten opeens vier-, vijfhonderd berichten per dag in die nieuwsgroep. Dat pizzakoeriers klote waren enzo. Ze probeerden het echt kapot te maken. Maar toch heeft die groep dat overleefd.”

Over de vraag waar hij het meest tevreden over is, moet Van Jole lang nadenken. Uiteindelijk: “Er zijn zoveel dingen. Het mooiste is toch als het iets persoonlijks is. Als iemand een verloren familielid terugvindt door de Daily Planet. Dat is een paar keer gebeurd. Ik was vaak de eerste met dingen. Ik was bijvoorbeeld de eerste die schreef dat hackers de geheime dienst van Clinton afluisterden. Dat was pas twee weken later nieuws in de Verenigde Staten. Op dat soort dagen ging de Daily Planet er ook extra snel uit om het als de sodemieter aan iedereen te melden.”

En oké, ook over zijn onthullingen over www.ourfisttime.com is hij trots. Na intensief speurwerk onthulde hij dat de ‘eerste internetontmaagding’ geen ontmaagding was en het werk van een pornoboer. “Dat is toch wel knap hoe ik dat gedaan heb. Al zeg ik het zelf. Daar teer ik weer drie dagen op.” Al stemt het hem treurig dat hij met dát soort verhalen moet ‘scoren’. Dat hij de enige is die ziet dat het fake is. En dat al die anderen blijkbaar zo dom zijn.

Kruideniers
Van de meeste Nederlandse internetbedrijven heeft hij geen hoge dunk. De ‘kruideniersmentaliteit’ irriteert hem. Onsportief zijn ze ook. De Nederlandse zoekmachine Ilse bijvoorbeeld. Van Jole hekelde Ilse, nadat Ilse informatie over het surfgedrag van werknemers van grote Nederlandse bedrijven had doorgespeeld aan het Algemeen Dagblad. “Vervolgens maakt Ilse een gidsje voor internet in Nederland en dan staat de Daily Planet er niet in. Dat haat ik dus. Zo ga je dus niet met elkaar om. Het is nog nooit gebeurd dat iemand niet in de Daily Planet kwam, omdat ze iets slechts over de Daily Planet hadden gezegd. En nu kreeg ik opeens weer een verzoek van Ilse. Of ik niet voor hun kon komen werken. Ik heb teruggeschreven dat ik een olifantengeheugen heb en dat ik geen zin heb om met dat soort mensen te werken.”

De Daily Planet heeft altijd veel kritiek van lezers uitgelokt. Negatieve berichtgeving over Microsoft leverde Van Jole tientallen boze mailtjes op. “Toen was net de HCC-afdeling Zuid abonnee geworden”, smaalt hij. “Ik heb niks tegen Microsoft, echt niet. Maar Microsoft is nu eenmaal niet altijd positief in het nieuws. Ik wijk niet voor die kritiek. Ik blijf gewoon over Microsoft schrijven. Als ze dat niet willen, gaan ze maar een ander krantje lezen, waarin staat dat Microsoft geweldig is. Ik vind het best: als je dom wilt blijven… Hetzelfde geldt voor Erwin (van der Zande, SZ). Die krijgt ook veel kritiek over zijn ‘bitbabes’. In de trant van: ‘wat is dit voor seksblaadje?’ Maar dan plaatst-ie alleen nog maar meer van dat soort dingen.”

Als Van Jole besloot om ergens niet over te schrijven was dat om mensen te ‘beschermen’: “Newsgroups met relatieproblemen, daar zal ik niet snel een Nederlander uitvissen. Of hij moet ontzettend zitten kloten ofzo. Soms pik je er iets uit als voorbeeld hoe het niet moet. Dat is dan jammer voor die persoon. Je roept het in het openbaar, dus medelijden heb ik niet.”

Ook besloot hij wel eens niet over een homepage te schrijven, als die homepage door de provider aan een lage datalimiet was gebonden. “Als ik ‘m in de Daily Planet zet, is die pagina vanavond weg. Omdat de pagina dan te veel verkeer heeft gegenereerd. Planet had daarom een tijdje het beleid dat de limiet werd bijgesteld, als ik er in de Daily Planet over schreef. Anders kon ik nooit iemand van Planet Internet in de Daily Planet zetten.”

Over het algemeen is Van Jole overigens erg ingenomen met zijn lezers, haast hij zich te zeggen. “Ik leer veel van ze. Ik heb slimme lezers. Laatst meldde ik dat Microsoft expres foutmeldingen in Windows 3.1 had verwerkt. Toen kreeg ik zeker vijf mailtjes van mensen die zeiden: ‘Dat verhaal heeft al in 1991 in Dr. Dobbs Journal, je weet wel die bijbel voor programmeurs, gestaan.’

“Alle kritiek is welkom. Zelfs scheldpartijen. In principe krijgt iedereen antwoord. Ik las eens in een nieuwsgroep: ‘Van Jole geeft tenminste wel altijd antwoord.’ Dat is een van de grootste complimenten die ik ooit gekregen heb. Ik vind ook dat dat van mij verwacht mag worden. Als ik zelf een mailtje stuur en ik krijg geen antwoord, vind ik dat ook vervelend. Alleen met de meeste persberichten kan ik niks. Er staat namelijk bijna nooit iets nieuws in. Attachments maak ik ook nooit open. Die mensen stuur ik een standaard-reply. Ik heb een paar standaard-reply’s. Voor mensen die kettingbrieven en viruswaarschuwingen sturen.”

Van Jole klikt in zijn mailprogramma en tovert de reply tevoorschijn die hij stuurt naar mensen die allemaal cc-adressen in hun mailtje zetten. Hij leest voor: “‘Je hebt me een e-mail gestuurd met in de cc een compleet adressenbestand van iedereen die de e-mail ontvangen heeft. Dat is niet netjes en niet slim. Ik verzoek je dan ook dringend de bcc-optie te gebruiken, waar elk fatsoenlijk e-mailprogramma over beschikt. De verleiding wordt anders wel erg groot om aan alle geadresseerden een reply te sturen met commentaar op het bericht dat je verstuurt.’ Van dat laatste zinnetje schrikken ze altijd heel erg.”

Manier van leven
Over zijn vertrek bij Planet Internet heeft hij tot nu toe niet meer willen zeggen dan dat hij en Planet uit elkaar waren gegroeid. Na enig aandringen wil hij er wel wat meer over kwijt. “Het is time to move on. Ik wil wat anders, wat nieuws gaan doen. Waar ik erg naar verlang, is gewoon een tijdje rust. Ik heb drie jaar op internet gewoond. Het is ook een heel raar idee dat ik straks niet meer op internet zit. Niet meer de hele dag.

“Zoiets als de DP, dat moet je niet onderschatten. Dat is geen werk meer, maar een manier van leven. Ik kan niet of maar zelden ziek zijn. De lezers zitten elke dag te wachten, dus er moet wat komen. Het is een meer dan volledige baan. In het begin was ik maar vier dagen bij Planet in dienst. En op een gegeven moment heb ik toen gezegd: ‘Ja jongens, dit is gekkenwerk, want ik werk gewoon zeven dagen per week.’ Sindsdien krijg ik vijf dagen betaald. Ik heb wel altijd geprobeerd om zaterdag vrij te houden. Zondag begin ik weer. Ik werk nooit vooruit. Het enige wat ik wel eens doe: alvast op donderdagavond de filmrubriek maken.”

Een gerucht dat begin augustus bij SmallZine binnenkwam, als zou Planet willen stoppen met de Daily Planet, omdat de provider niks met de Daily Planet verdient, ontkent Van Jole. “Daar weet ik niks van. Ik heb het ze wel eens gevraagd, omdat er op een gegeven moment wel heel veel mis ging: is het misschien de bedoeling dat ik stop? Maar dat was niet zo. Je kunt zeggen dat de Daily Planet duur is, maar de DP kost eigenlijk niks. Als je ziet wat dat heeft opgeleverd aan naamsbekendheid voor Planet. De bekendheid van Planet is voor een groot deel aan Erwin en mij te danken. Een paar reclamespotjes op televisie kosten een miljoen gulden. Zoveel heeft de Daily Planet alles bij elkaar nog niet gekost.”

Signature
Uiteindelijk is zijn vertrek het resultaat van allerlei ergenissen. De Daily Planet werd pas een dag later verstuurd. Het subject ontbrak soms. Mensen van Planet Internet zaten te rommelen in zijn teksten. “Op een gegeven moment was het zo erg. Als de Daily Planet verstuurd werd, was het meegenomen. Als je een beetje hebt opgelet de laatste maanden, weet je waaraan ik me heb zitten ergeren. Ik had een leuke signature.” ‘Planet Internet killed my homepage….’, schreef Van Jole onder al zijn mailtjes en zijn postings in nieuwsgroepen. Van Jole had een homepage bij Planet Internet. Als medewerker van Planet had hij geen datalimiet. Toch sloot Planet Internet zijn homepage af. Omdat de pagina te veel bezoekers kreeg. Vandaar die signature. Hij reageert verbaasd als de interviewer vertelt dat die signature op 15 juli ook in de Daily Planet is verschenen. “Echt waar? Is dat zo? Dat was me niet eens opgevallen. Dat vind ik helemaal lachen. Oh, wat leuk. Had ik toen ook meer bezoekers op mijn site?”

De Daily Planet kreeg bij Planet gewoon niet de waardering die het e-zine verdient, vindt Van Jole. “Kijk je wel eens op de Planet-homepage? Valt je daar wat op de laatste tijd? De Daily Planet stond vaak ergens onderaan op de site. Op een gegeven moment trek je daaruit je conclusies. Als ze de nieuwe Cleopatra belangrijker vinden… Ik heb weleens gehad dat ik wereldnieuws had en helemaal onderaan stond. Het vreemde is dat ik weer elke dag bovenaan sta, nu het bekend is dat ik wegga. Waarom doen ze dat? Als je hier drie weken geleden was geweest was ‘Omroepgegevens vrij’ de kop geweest en niet het nieuws over een nieuwe zoekmachine in de Daily Planet. Dat had dan ergens onder de nieuwe Cleo gestaan.

“De mensen die Planet Internet begonnen, Michiel (Frackers, SZ) en de mensen van de techniek, waren allemaal waanzinnig goede lui die allemaal wisten wat internet was. Die mensen zijn allemaal weggejaagd. Omdat ik thuis werk, heb ik daar allemaal nooit zoveel mee te maken gehad. Daarom heb ik het ook zo lang volgehouden.

“Een tijdje zijn er mensen geweest die door onkunde, gebrek aan kennis van internet, verkeerde beslissingen hebben genomen. Mensen die dachten dat ze met tv konden scoren op internet. Niet dus. Alleen dommeriken geloven dat WebTV iets is. Als je in WebTV gelooft, dan ben je heel erg stom. Dan snap je nergens ene kloot van. Dat soort mensen heeft een tijdje te veel invloed gehad bij Planet. Al heb ik het idee dat die mensen nu weer aan de kant zijn geschoven.

“Je kunt zeggen: ‘wat maak je je nu druk over WebTV’, maar daar gaat dus geld in zitten. Dat is net zoiets als Het Net. Het maakt me erg verdrietig dat daar 600 miljoen gulden in gestoken wordt. Met 600 miljoen gulden zou je ook iets kunnen veranderen in Nederland op het gebied van internet. Op het gebied van onderwijs of op het gebied van vermaak. Maar in plaats daarvan wordt het gewoon weggepleurd. Door klojo’s die er niks van weten. Door dezelfde klojo’s die op een gegeven moment Planet naar de sodemieter hebben geholpen.

“Ik heb me lange tijd heel goed thuisgevoeld bij Planet Internet. Je moet niet vergeten dat Planet lange tijd heeft laten zien hoe het moest. Je vindt, ook in het buitenland, niet veel voorbeelden die het hebben gedaan zoals Planet in de eerste twee jaar. Zeker met zo weinig mensen. Elke Amerikaan rolt van zijn stoel af als hij de Planet-site ziet.”

Ook het gebrek aan vernieuwing bij Planet Internet heeft hem geïrriteerd. “De voorpagina van nu is dezelfde als die van twee jaar geleden.” En als Planet Internet met iets nieuws komt, dan is het huilen met de pet op. “Er wordt geen geld aan goede dingen besteed. Geef mij dat geld dat in belachelijke sites zoals The Lounge wordt gestoken. Daar zit allemaal zoveel geld in, terwijl al die sites kut zijn. Ik zou best een redactie willen hebben van tien man. Die zet je bijelkaar. En dan blaas je echt alles weg.

“Het is dat Michiel weg is, anders hadden jullie allang bij Planet Internet gezeten. En ‘Corrie’ (van de webcam ‘Corrie en Rikkert’, SZ) ook. Die hadden we er dan gewoon heen gehaald. Die is zo goed. Ze kan gewoon zo goed chatten. Je kunt zeggen ‘dat kost geld’, maar het kost niet eens zoveel geld als je het vergelijkt met de bedragen die naar al die losers gaan.”

BitMagic
Nadat de laatste Daily Planet is verschenen, gaat Van Jole eerst eens een paar weken uitrusten. Een nieuw computersysteem installeren. Eindelijk eens een goed bookmarkfile maken. Hij heeft wat vage plannen. Over een boek bijvoorbeeld. “Ik zie erg op tegen de hel die dat is. Maar nu zit de Daily Planet nog in mijn hoofd. Dat moet ik nu gebruiken, want over een jaar weet ik dat niet meer. Er zijn niet veel mensen die zoveel parate kennis hebben. Met zo’n boek kan ik de periode van drie jaar Daily Planet ook afsluiten.”

Daarnaast is er nog het bedrijf dat Van Jole samen met Planet-oprichter Michiel Frackers heeft opgericht: BitMagic. Van Jole wil er niks over kwijt. Niet over wat ze gaan doen. Niet over wanneer ze echt van start gaan. En niet over de vraag of Erwin van der Zande voor BitMagic gaat werken. “Misschien. Dat moet je aan Erwin vragen.”

Deze geheimzinnigheid werkt speculatie in de hand. “Het begon er al mee dat iedereen begon te zeiken dat we iets met ‘push’ gingen doen. We waren opeens de verraders van internet, want we gingen ‘push’ doen. Ik heb echt dingen over BitMagic gelezen die ik zelf nog niet wist.”

Nog zoiets ‘zieligs’ in Nederland. BitMagic heeft een krediet van 4 miljoen van het Ministerie van Economische Zaken gekregen. Dat geld is bedoeld om 40 procent van de salariskosten van de werknemers van BitMagic te dekken. “En dan is er een collega-journalist, die schrijft me: ‘4 miljoen. Jij hebt 5 procent van de aandelen. Dus dat is twee ton.’ In de Verenigde Staten zou zoiets nooit gebeuren. Daar zou iedereen zeggen: ‘Zo, dat heb je knap gedaan.’ En hier lopen ze weer te zeiken.”