Een actrice die in een Leids café zit te zoenen met een wetenschapsjournalist, is allang niet meer alleen interessant voor de roddelbladen. Ook serieuze media berichtten over de video die een ‘amateur-paparazzo’ van Georgina Verbaan maakte. Hetzelfde lot trof de Nijmeegse wethouder Paul Depla. Zijn vermeende escapade in het fietsenhok van het stadhuis werd landelijk nieuws.

“Hoe vogelvrij ben je als zakenman, crimineel, politicus of tv-babe”, vroeg Jan Tromp daarom maandagmiddag tijdens een debat over de media en het recht op privacy.

“Privacy speelt steeds meer een rol in de discussies over journalistieke ethiek”, vertelde Daphne Koene, secretaris van de Raad voor de Journalistiek. Van de zaken die dit jaar aan de Raad zijn voorgelegd, ging het in 44 procent van de gevallen om een zaak waarin privacy een rol speelde. In 2004 lag dat percentage nog aanmerkelijk lager: 18 procent.

Eén van de personen die eerder dit jaar bij de Raad aan de bel trok, was aanwezig bij het debat: Manon Thomas. De gewezen tv-presentatrice diende een klacht in tegen De Telegraaf, het AD en Nu.nl vanwege het publiceren van of linken naar een naaktfilmpje en -foto’s.

“Ik heb het idee dat de media in een ratrace zijn verwikkeld”, verklaarde Thomas de aandacht voor haar naaktfoto’s. “Er is veel geld mee gemoeid.” Een interview dat maandagochtend in de Volkskrant was verschenen, had Thomas nog verder in die mening gesterkt. Over het interview was ze bijzonder te spreken, maar dat de krant op internet een andere kop (‘Als ik wil maak ik Geenstijl kapot’) had gebruikt dan in de papieren versie, was volgens Thomas alleen maar ingegeven door de wens om zoveel mogelijk bezoekers te trekken. (Nadat Thomas op haar weblog had geklaagd over de in haar ogen verkeerde kop, heeft de Volkskrant de tekst aangepast.)

Vrijplaats
Is internet de bron van alle kwaad, wilde gespreksleider Jan Tromp weten. Thomas meent dat vooral de anonimiteit op internet een probleem vormt. Ze trok een vergelijking met voetbalfans. “Als er een paar langs de lijn staan, heb je geen probleem. Maar gooi er tienduizend in een vak en het wordt matten.”

Volgens Geertjan van Oosten, de raadsman van Thomas, heerst er op internet een klimaat waar alles mogelijk lijkt. “Internet is begonnen als vrijplaats en die sfeer is er nog steeds. Als we mensen benaderden met het verzoek om de foto’s van Manon te verwijderen, dan deden ze dat. Als we uitlegden dat het niet mocht wat ze deden, kregen we vaak de reactie: ‘goh, dat wisten we niet.’” Van Oosten kreeg daarin bijval van royalty-watcher Marc van der Linden. “Printmedia zouden die foto’s nooit plaatsen.”

Volkskrant-ombudsman Thom Meens verklaart de toenemende belangstelling voor naakte tv-presentatrices en zoenende actrices uit de toegenomen concurrentie. “Daardoor wordt er minder nagedacht over de gevolgen.” Volgens Marcel Wiegman (Het Parool) zou dat geen verbazing moeten wekken. “Het is buitengewoon frustrerend, maar zo werkt het wel. Als je er niets over schrijft, hoor je weer op de redactie: ‘waarom hadden wij dat niet?’” Meens: “Dan laten we ons dus de les lezen door Geenstijl.”

Rechtszaak
Na afloop van het Mediadebat verklaarde Thomas dat ze nog altijd een civiele zaak overweegt tegen de sites die haar foto’s hebben geplaatst of ernaar hebben verwezen. Die sites hebben zich volgens Thomas schuldig gemaakt aan inbreuk op het portretrecht. Bovendien hebben ze haar reputatieschade berokkend. Thomas kon nog niet zeggen op welke termijn en tegen welke sites ze een rechtszaak zou willen aanspannen.

Dit artikel verscheen op De Nieuwe Reporter.